Rehabilitacja neurologiczna dla dzieci – kiedy należy o niej pomyśleć?

Od dnia narodzin nasze dzieci potrzebują szczególnej troski. Często jednak codzienna pielęgnacja nie zapewnia prawidłowego rozwoju psychoruchowego naszych najmłodszych. Z pomocą przychodzi nam rehabilitacja neurologiczna, która za pomocą ćwiczeń i zasad odpowiedniej pielęgnacji pozwala wpłynąć na prawidłowe wzorce ruchowe. Jakie korzyści płyną z jej stosowania i w jakich sytuacjach warto się na nią zdecydować – na te pytania odpowiada mgr fizjoterapii Patrycja Król, Centrum Medyczne Damiana.

Kiedy dziecko potrzebuje pomocy?

Rehabilitacja neurologiczna jest przeznaczona dla niemowląt i dzieci, u których zdiagnozowano wrodzone lub nabyte wady czy inne dolegliwości psychoruchowe. Wśród nich znajdują się m.in. wcześniactwo, asymetria ciała, obniżone lub wzmożone napięcie mięśniowe, urazy doznane w wyniku nieszczęśliwych wypadków, uszkodzenia układu nerwowego (np. dziecięce porażenie mózgowe, przepuklina oponowo-rdzeniowa, uszkodzenie splotu barkowego), czy tzw. kręcz szyi (mimowolne, nienaturalne odchylanie głowy, spowodowane wadą mięśnia mostkowo-obojczykowo-sutkowego). Jeżeli istnieją jakiekolwiek przesłanki, które mogą zakwalifikować nasze dziecko do rehabilitacji neurologicznej, nie powinniśmy zwlekać z podjęciem decyzji.

„Musimy pamiętać, że dzieci nieustannie uczą się otaczającej nas rzeczywistości i niezwykle szybko przejmują wzorce zachowania, które obserwują u innych” – mówi mgr fizjoterapii Patrycja Król, Centrum Medyczne Damiana. „Dlatego tak ważne jest wypracowanie odpowiednich prawidłowych wzorców, które mają wpływ na dalsze funkcjonowanie naszych najmłodszych w młodzieńczym i dorosłym życiu. Rozwiązaniem jest właśnie rehabilitacja neurologiczna, która powinna zostać przeprowadzona przez najwyższej klasy specjalistów i przebiegać w odpowiedniej atmosferze, tak, aby dzieci chętnie poddawały się ćwiczeniom” – dodaje.

Czym jest rehabilitacja neurologiczna dla dzieci?

Głównym celem rehabilitacji neurologicznej jest poprawa jakości życia dzieci, które z różnych powodów, takich jak: wcześniactwo, wady wrodzone, asymetrie, nieprawidłowa dystrybucja napięcia mięśniowego, nie mogą w pełni korzystać z funkcji psychoruchowych (narządów mowy, ruchu, funkcji poznawczych). Rehabilitacja neurologiczna nieustannie się rozwija, a lekarze oraz fizjoterapeuci testują i wprowadzają kolejne metody, które umożliwiają pacjentom powrót do pełnej sprawności czy ułatwiają pokonywanie barier wynikających z wad wrodzonych lub nabytych.

W ramach medycyny neurologicznej na szczególną uwagę zasługują dwa rozwiązania:

• Metoda NDT Bobath – powyższe metoda przeznaczona jest dla dzieci, które posiadają wrodzone lub nabyte wady, uniemożliwiające prawidłowy rozwój psychoruchowy. Nadrzędną zasadą jest fakt, że fizjoterapeuta pomaga dzieciom w wykonaniu ruchów, ale nie wykonuje ich za swoich małych pacjentów. Tym samym uczy prawidłowej postawy, a eliminuje niewłaściwe wzorce. Ważnym elementem jest również obecność rodziców dziecka podczas rehabilitacji. Dlaczego? Po pierwsze widok mamy i taty zapewnia najmłodszym „komfort psychiczny”, ponieważ dzieci podświadomie odczuwają, że nie dzieje się im nic złego. Po drugie, warto pamiętać, że nawet kilkugodzinne zajęcia z terapeutą nie zastąpią pracy, którą należy codziennie wykonywać w domu. Dlatego rodzice pełnią rolę uczniów, aby w warunkach domowych stać się nauczycielami swoich pociech.

• Metoda Vojty – zasadniczo metoda ta polega na odruchowym wyzwalaniu prawidłowych wzorców lokomocji u niemowląt. Jednak, niemal cała praca rehabilitacyjna zostaje „powierzona” rodzicom, którzy w warunkach domowych pracują nad poprawą zdolności neurologicznych swoich dzieci. Natomiast rolą fizjoterapeuty jest zdiagnozowanie głównego problemu, z którym zmaga się mały pacjent, określenie najwłaściwszych ćwiczeń do wykonywania (wraz z liczbą powtórzeń) oraz cotygodniowa kontrola postępów rehabilitacyjnych. Każda terapia jest indywidualnie dostosowywana do potrzeb dziecka, jednak zazwyczaj zalecane jest przeprowadzanie poszczególnych ćwiczeń cztery razy w ciągu dnia. Wraz z widocznymi postępami w zakresie psychoruchowym u dziecka, fizjoterapeuta dostosowuje kolejny zakres ćwiczeń do aktualnej sprawności i potrzeb pacjenta. Zazwyczaj terapia trwa 2-3 miesiące, jednak w trudniejszych przepadkach może być wydłużona do momentu uzyskania przez dziecko umiejętności czworakowania lub chodzenia.

Kwalifikacja do rehabilitacji neurologicznej powinna zostać poprzedzona sprawdzeniem nie tylko ogólnego stanu zdrowia naszego dziecka, ale przede wszystkim realnymi potrzebami małego pacjenta. Wybór odpowiedniego sposobu terapii stanowi bowiem gwarancję szybszego leczenia i zadowolenia z efektów współpracy dziecka, rodziców i fizjoterapeuty.