Plan żywienia dziecka na pierwszy rok życia

Każda przyszła mama chce jak najlepiej przygotować się do nowej roli. Jeszcze na długo przed porodem zaczyna kompletować wyprawkę dla dziecka, szukać informacji na temat opieki nad noworodkiem i planować pierwsze wizyty u pediatry. Ilość kwestii, o które należy zadbać, zanim najmłodszy członek rodziny pojawi się na świecie, potrafi być przytłaczająca. Mama zadaje sobie także pytania o to, jak powinna żywić niemowlę w pierwszych miesiącach życia, żeby prawidłowo się rozwijało. Jak długo karmić piersią i kiedy zacząć rozszerzać jadłospis dziecka? Tych wątpliwości kobieta nie musi rozstrzygać samodzielnie. Przyszła mama może skorzystać z gotowej rozpiski, dzięki której dieta malucha z pewnością będzie wspierać jego harmonijny wzrost i dobre samopoczucie.

Krok 1. – karmienie piersią

Światowa Organizacja Zdrowia (WHO) zaleca, by przez pierwsze 6 miesięcy życia dziecko było karmione wyłącznie piersią. Pokarm mamy jest bowiem najlepszy dla niemowlęcia. Dostarcza maluchowi wszystkie niezbędne mu składniki odżywcze w odpowiednich ilościach i proporcjach (poza witaminami D i K, które należy suplementować w porozumieniu z lekarzem). Kobiece mleko wspiera intensywny rozwój młodego organizmu, wyposażając go w czynniki odpornościowe, chroniące dziecko przed wieloma chorobami, w tym przed zakażeniami przewodu pokarmowego, dróg oddechowych czy układu moczowego. Karmienie piersią w pierwszych miesiącach życia to zatem najlepsza „wyprawka”, jaką maluchowi może podarować mama. Jeżeli z jakiegoś powodu kobieta nie może karmić piersią, powinna wówczas podawać dziecku mleko modyfikowane dopasowane do jego potrzeb.

Krok 2. – zaczynamy od warzyw

Po okresie wyłącznego karmienia piersią przychodzi czas, by jadłospis malucha nieco urozmaicić. Eksperci zalecają, by wprowadzenie nowych smaków rozpocząć nie wcześniej niż przed ukończeniem przez dziecko 17. tygodnia życia i nie później niż w 26. tygodniu, cały czas pod osłoną mleka mamy. Pierwszą zasadą podczas podawania posiłków uzupełniających, którą należy podkreślić, jest pojedyncze wprowadzanie nowych produktów z jednoczesną obserwacją, czy dany produkt nie powoduje reakcji niepożądanych. Warto rozpocząć tę przygodę od zapoznania dziecka ze smakiem warzyw. Wprowadzenie jarzyn jako pierwszych do diety malucha przede wszystkim ułatwi mu akceptację ich specyficznego smaku. Polecanym warzywem, które można podać jako pierwsze, jest brokuł, którego smak jest dość charakterystyczny. Jego akceptacja bywa trudniejsza w porównaniu do słodszego, delikatniejszego smaku np. marchewki, ale nie jest niemożliwa! Wielokrotne kosztowanie przez malucha wybranego warzywa będzie sprzyjało rozwojowi akceptacji jego smaku – dlatego nie należy poddawać się po nieudanej próbie. Ponadto, jeżeli rodzice przyzwyczają dziecko do spożywania większej ilości warzyw, wpoją mu jeden z ważniejszych nawyków zdrowotnych, który będzie wspierał jego zdrowie także w dorosłym życiu.

Krok 3. – owoce

Zwykle dzieci nie mają problemu z akceptacją owoców, ponieważ rodzą się z preferencją do smaku słodkiego. Zaleca się, by wprowadzać je do diety ok. 2 tygodnie po warzywach (jednoczenie o nich nie zapominając). To także istotne źródło witamin w diecie malucha. Ważne, by rodzice zwracali uwagę na jakość i bezpieczeństwo podawanych dziecku owoców (i wszystkich innych posiłków!). Jeżeli opiekunowie chcą mieć co do tego pewność, powinni sięgnąć po produkty przeznaczone specjalnie dla najmłodszych, z oznaczeniem wieku na opakowaniu, których składniki muszą spełniać surowe normy jakościowe.

Krok 4. – porcja zbóż i porcja białka

Chociaż mleko mamy powinno stanowić podstawę diety dziecka aż do ukończenia przez nie 1. roku życia, to jeszcze na etapie rozszerzania jadłospisu maluch powinien poznać także inne źródła energii –produkty zbożowe i białkowe. Na początek rodzice powinni podawać niemowlęciu pojedyncze łyżeczki posiłków zawierających zboża (dobrym pomysłem na pierwszy taki posiłek będzie delikatna kaszka przeznaczona dla najmłodszych), jajka czy mięso. Produkty te również należy wprowadzać do diety stopniowo, uważnie obserwując przy tym reakcję dziecka. Czasami zdarza się, że spożycie posiłków z dodatkiem jaj czy glutenu może wywołać u malucha reakcję alergiczną, która będzie wymagała konsultacji z pediatrą. Nie należy jednak unikać wprowadzania do diety niemowlęcia produktów potencjalnie alergizujących – to nieodłączny element procesu rozszerzania diety.

Krok 5. – pierwsze urodziny

Gratulacje, mamo! Twój maluch skończył już roczek, a jego menu jest naprawdę bogate. Pamiętaj jednak, że nadal nie jest on małym dorosłym, a jego potrzeby wciąż są wyjątkowe. Należy zadbać, by w diecie rocznego dziecka nie znalazły się jeszcze posiłki tłuste, ciężkostrawne i mocno przyprawiane. To także nadal nie czas na częstowanie maluch słodkościami – jego organizm nie powinien przyswajać nadmiernych ilości cukru (co tyczy się nie tylko dzieci). To niezmiernie ważne, by dieta małych dzieci nie przypominała diety dorosłych. Niestety badania pokazują, że aż 75% polskich dzieci po 1. roku życia spożywa nadmierne ilości cukru!¹

Krok 6. – potrzeby rosną wraz z dzieckiem

Z czasem wszystko będzie się powoli zwiększać – ilość pozycji w dziecięcym menu, wielkość porcji czy liczba posiłków dziennie. Mama powinna dbać w tym okresie o stałe pory karmienia dziecka, by wpoić mu pozytywne nawyki żywieniowe. Warto przyzwyczaić także dziecko do gaszenia pragnienia wyłącznie wodą. W tym okresie zwiększa się nie tylko apetyt, ale także zapotrzebowanie na witaminę D. Mama może dbać o jej odpowiednią podaż, podając dziecku mleko modyfikowane dopasowane do potrzeb dziecka po 1. roku życia. Produkty bogate w tę słoneczną witaminę to także ryby morskie oraz żółtko jaja. Bardzo wartościowymi lecz często pomijanymi produktami są orzechy, których nie powinno zabraknąć w diecie malucha.

Do wydrukowania

Pod adresem www.1000dni.pl/kalendarz-zywienia dostępny jest kalendarz żywienia dziecka w 1000 pierwszych dni (0-36 miesiąc życia) – innowacyjne narzędzie, które wszystkie powyższe zasady scala na jednostronicowej grafice. Dla bardziej dociekliwych opiekunów kalendarz dostępny jest także w wersji interaktywnej. Miłego korzystania!