Konsekwencje niedoboru żelaza u kobiet w ciąży

Anemia w okresie ciąży są zjawiskiem powszechnym – według Światowej Organizacji Zdrowia jest obserwowana u około 40% przyszłych mam. Wynika ze zmian, jakie zachodzą w organizmie kobiety ciężarnej. W trakcie ciąży organizm kobiecy produkuje więcej krwi, aby móc zaopatrzyć w niezbędne składniki odżywcze oraz tlen nie tylko przyszłą mamę, ale również rozwijające się dziecko. Wówczas wartości dla parametrów krwi takie jak liczba czerwonych krwinek, zawartość hemoglobiny oraz hematokryt są obniżone. Najczęstszą przyczyną anemii w ciąży jest niedobór żelaza spowodowany zbyt małą podażą tego pierwiastka w diecie w stosunku do zwiększonego zapotrzebowania. Odpowiednio zbilansowana dieta nie zawsze wystarczy, aby skutecznie walczyć z niedoborami żelaza bądź anemią. Wówczas lekarz w trakcie wizyty zaleca stosowanie preparatu zawierającego ten pierwiastek.

Rola żelaza w organizmie.

Żelazo jest składnikiem mineralnym niezbędnym do prawidłowego funkcjonowania organizmu. Bierze udział m.in. w procesach produkcji czerwonych krwinek oraz hemoglobiny i jest odpowiedzialne za prawidłowy transport tlenu w organizmie. U dzieci i młodzieży istotnie wpływa również na ich rozwój psychomotoryczny. Żelazo jest kluczowe dla naszego organizmu i dlatego w niektórych sytuacjach szczególnie musimy dbać o jego prawidłowy poziom.

Niedobór żelaza: przyczyny, objawy, diagnostyka.

Niedobór żelaza to najczęściej obserwowany niedobór pojedynczego pierwiastka w organizmie człowieka. Główną przyczyną niedoboru żelaza u kobiet ciężarnych jest zbyt mała podaż tego pierwiastka w diecie w stosunku do zwiększonego zapotrzebowania. W trakcie ciąży organizm kobiecy produkuje więcej krwi, aby móc zaopatrzyć w niezbędne składniki odżywcze oraz tlen nie tylko przyszłą mamę, ale również rozwijające się dziecko. Naturalnym jest, że krew zwiększa swoją objętość, przez co wartości dla parametrów krwi takie jak liczba czerwonych krwinek, zawartość hemoglobiny oraz hematokryt są obniżone.

Początkowe objawy mogą zostać zbagatelizowane przez przyszłą mamę i kojarzyć się z objawami typowymi dla ciąży. Dzieje się tak dlatego, że objawy niedoboru żelaza są niespecyficzne i zależą od nasilenia i czasu trwania niedokrwistości. Wśród nich można wymienić nadmierne zmęczenie, bóle i zawroty głowy, senność, zaburzenia koncentracji. I tak jak początkowe objawy niekoniecznie muszą wskazywać na anemię, późniejszych objawów niedokrwistości jak skurcze mięśni nóg, szybsze bicie serca, bladość skóry i błon śluzowych jamy ustnej nie należy zbagatelizować.

W celu zdiagnozowania anemii u kobiety ciężarnej wystarczy wykonać badanie parametrów krwi. Badanie morfologii krwi jest łatwo dostępne, a u kobiet w ciąży powinno być wykonywane co 4-6 tygodni. Według Światowej Organizacji Zdrowia (WHO) spadek poziomu hemoglobiny poniżej 11 g/ dl u kobiety ciężarnej świadczy o anemii. O anemii w ciąży można mówić również gdy dochodzi do spadku poziomu hematokrytu poniżej 33%. Analiza wyników dla innych parametrów krwi pozwala lekarzowi ocenić, co jest przyczyną takiego stanu u ciężarnej. Obniżona wartość objętości krwinek czerwonych (MCV) może świadczyć o niedokrwistości wynikającej z niedoboru żelaza. Potwierdzić to może kolejne badanie krwi w celu oznaczenia poziomu ferrytyny- białka wiążącego żelazo w naszym organizmie, stanowiącego pulę zapasową tego pierwiastka.

Ryzyko wystąpienia anemii.

Szacuje się, że większość kobiet narażona jest na niedobory składników mineralnych w trakcie ciąży. Na niedobór żelaza narażone są w szczególności w pierwszym trymestrze, co wynika ze zwiększonego zapotrzebowania na ten pierwiastek. Do czynników zwiększających ryzyko niedokrwistości w ciąże należą ponadto ciąża mnoga, dieta uboga w żelazo, przewlekłe choroby układu pokarmowego, silne wymioty w trakcie ciąży oraz wrodzone choroby krwi u przyszłej mamy.

Konsekwencje niedoboru żelaza u kobiet ciężarnych.

Objawów niedoboru żelaza nie należy bagatelizować, ponieważ mogą one doprowadzić do poważnych powikłań w trakcie ciąży. Poza wystąpieniem anemii, może on doprowadzić do przedwczesnego porodu, zaburzeń w rozwoju płodowym, mała masą urodzeniową dziecka, przedwczesnym porodem, a nawet poronieniem.

Zapobieganie niedoborom żelaza w trakcie ciąży

Polskie Towarzystwo Ginekologiczne rekomenduje stosowanie dodatkowej suplementacji żelaza dotyczących kobiet planujących ciążę, ciężarnych i karmiących.
W zależności od zapotrzebowania, u kobiet planujących ciążę rekomenduje się stosowanie 18 mg żelaza dziennie, aby zapobiec anemii w trakcie ciąży. Natomiast przyszłe mamy powinny przyjmować dziennie 26-27 mg żelaza. Według rekomendacji, po ukończeniu 8 tygodnia ciąży należy zalecić suplementację żelaza w dawce 30 mg dziennie. W przypadku stwierdzenia niedokrwistości, suplementacja żelaza zalecana jest w dawce 60-120 mg dziennie.

Odpowiednio zbilansowana dieta nie zawsze wystarczy, aby skutecznie walczyć z niedoborami żelaza bądź anemią. Wówczas lekarz w trakcie wizyty zaleca stosowanie preparatu zawierającego ten pierwiastek. Należy pamiętać, że żelazo jest pierwiastkiem toksycznym. Jego niedobory ale również podaż w nadmiarze może wywoływać negatywne skutki uboczne. Bardzo często zdarza się, że podczas przyjmowania soli żelaza występują bóle brzucha i wymioty co jest konsekwencją podrażniania błony śluzowej żołądka przez związki żelaza. Natomiast zaleganie żelaza na błonie śluzowej jelita może powodować biegunki i zaparcia. Ryzyko powstania nadmiaru żelaza zwiększa się wskutek podawania żelaza o niskiej biodostępności.

Organizm ludzki nie posiada naturalnego mechanizmu wydalania nadmiaru żelaza i dlatego dawka żelaza oraz czas jego podaży powinny zawsze odbywać się pod nadzorem lekarza. Długotrwałe podawanie żelaza w dawkach przekraczających możliwości organizmu do jego wchłonięcia może wiązać się również z powstawaniem wolnych rodników uszkadzających wiele narządów wewnętrznych.

Żelazo elementarne – żelazo o najwyższej efektywności działania

Żelazo elementarne jest żelazem występującym w stanie wolnym, na 0 stopniu utlenienia -nie jest to sól żelaza jaka jest zawarta w większości produktów farmaceutycznych. Zawartość żelaza elementarnego w preparacie jest znacznie wyższa (98% żelaza) niż w tabletce zawierającej siarczan (średnio 36% żelaza) lub pirofosforan żelaza (około 30 % żelaza w produkcie). Żelazo elementarne poprzez reakcję z kwasem solnym w żołądku, ulega utlenieniu do formy możliwej do wykorzystania przez nasz organizm. Dzięki temu nie ma metalicznego posmaku i nie barwi zębów. Żelazo to posiada status bezpieczeństwa GRAS (Generally Recognised As Safe) nadany przez Amerykański Departament Zdrowia co oznacza, że jest bezpieczne w użyciu w celu pokrycia zwiększonego zapotrzebowania na ten pierwiastek w organizmie człowieka. Jego uwalnianie i wchłanianie następuje w sposób łagodny i jest rozłożone w czasie. Bardzo wysoka biodostępność żelaza elementarnego na poziomie 69% sprawia, że jest dobrze wchłaniane i nie zalega na błonie śluzowej jelita. Dzięki temu nie wywołuje zaparć, biegunek i nie zaburza równowagi mikroflory jelitowej. Bezpieczeństwo jego stosowania zostało potwierdzone w licznych badaniach klinicznych, co zaowocowało m.in. rekomendowaniem przez Polskie Towarzystwo Neonatologiczne tego rodzaju żelaza w zapobieganiu i leczeniu anemii nawet u dzieci przedwcześnie urodzonych.

Efektywność żelaza elementarnego potwierdzono również w leczeniu kobiet ciężarnych.

Badanie obejmowało 90 kobiet w ciąży, w wieku 20 – 40 lat, z poziomem hemoglobiny od 9 do 11 g/dl. Zostały one losowo podzielone na 3 grupy (po 30 kobiet w każdej grupie) oraz suplementowane przez 2 miesiące różnymi preparatami żelaza: siarczanem żelaza (200 mg / 3 razy dziennie), fumaranem żelaza (200 mg / 2 razy dziennie) oraz żelazo elementarnym (100 mg / 1 raz dziennie). Badanie potwierdziło, że żelazo elementarne skuteczniej zwiększyło poziom hemoglobiny u kobiet w ciąży w porównaniu do konwencjonalnych preparatów (siarczan żelaza i fumaran żelaza), miało istotnie lepszą skuteczność w porównaniu z innymi dwoma oraz było lepiej tolerowane.

Anemia w ciąży jest zjawiskiem powszechnym i łatwym do zdiagnozowania, którego jednak nie należy bagatelizować. Odpowiednio zbilansowana dieta nie zawsze wystarczy, aby skutecznie walczyć z niedoborami żelaza bądź anemią przed, w trakcie lub po okresie ciąży. Wówczas rekomenduje się stosowanie dodatkowej suplementacji tego pierwiastka przy pomocy preparatów z żelazem, warto wybrać ten, który najlepiej i najszybciej uzupełni niedobory żelaza i ograniczy występowanie skutków ubocznych.

Innofer to zawiesina doustna zawierająca żelazo elementarne, wskazane w celu zapobiegania niedoborowi żelaza i niedokrwistości z niedoboru żelaza (anemii).

Innofer dzięki bardzo wysokiej biodostępności gwarantuje skuteczność terapii. Według badań, zawarte w produkcie żelazo elementarne jest od 30 do 150 razy bezpieczniejsze od soli żelaza.

Jest dobrze tolerowane i nie wywołuje skutków ubocznych takich jak zaparcia, biegunki i bóle brzucha. Innofer nie ma metalicznego posmaku i nie barwi zębów.

Dołączony dozownik pozwala precyzyjnie i łatwo odmierzyć odpowiednią dawkę żelaza w zależności od zapotrzebowania (1,5 ml = 30 mg żelaza, 5 ml = 100 mg żelaza itp.)

Produkt przeznaczony jest dla niemowląt, dorosłych oraz kobiet w ciąży.

Nie zawiera białek mleka krowiego, laktozy i glutenu, substancji konserwujących, barwników, sztucznych aromatów i substancji słodzących.

Posiada pozytywną opinię Instytutu Matki i Dziecka nr OP-ZŻ/0430/3/2019.

www.smartpharma.com.pl/produkty/innofer

Fotografia: Chroma Stock