Badania w ciąży – za które zapłacisz, a za które nie? I kiedy warto je wykonywać?
Ciąża to czas, kiedy regularne stają się wizyty u lekarza, w tym przypadku u ginekologa-położnika. Regularne są także badania wykonywane na zlecenie lekarza. W Polsce ciążę można prowadzić zarówno korzystając ze świadczeń Narodowego Funduszu Zdrowia, jak i z prywatnej opieki medycznej.
Na samym początku warto podkreślić, że uzyskanie dobrej opieki medycznej wcale nie jest równoznaczne z płaceniem za nią, ponieważ świadczenia na wysokim lub bardzo wysokim poziomie realizowane są również w ramach NFZ. W większości przypadków na prywatną opiekę decydują się kobiety i rodziny, które uważają, że jakość usług będzie znacząco lepsza jak za nie zapłacimy. Pamiętajmy jednak, że w Polsce nie jest to konieczne, bo opiekę lekarską w czasie ciąży i porodu gwarantują przepisy, dlatego wybór pozostawiam każdej z was. Nawet jeśli kobieta nie jest ubezpieczona w kraju, a jest obywatelką Polski może korzystać z bezpłatnej opieki medycznej przez cały okres ciąży.
Wszystkie konsultacje i podstawowe badania lekarskie wykonywane będą za darmo po tym, jak przyszła matka zapisze się do lekarza, który ma podpisaną umowę z Narodowym Funduszem Zdrowia. Co ważne, zakres badań wykonywanych w ramach NFZ jest wystarczający aby prowadzić ciążę fizjologiczną bezpłatnie.
Inną kwestią jest wybór placówki w której będziemy chciały prowadzić naszą ciąże. Dobrą praktyką jest rekonesans i zebranie opinii na temat placówki.
Zakres świadczeń wykonywanych u kobiet w czasie ciąży kształtuje się następująco:
| Tydzień ciąży | Świadczenia wykonywane przez lekarza położnika lub położną | Badania i konsultacje |
| Do 10 tygodnia ciąży | – badania podmiotowe – pomiar ciśnienia krwi – masa ciała oraz BMI – ocena ryzyka ciążowego – badanie piersi – propagowanie zdrowego stylu życia |
– grupa krwi, przeciwciała odpornościowe – morfologia – ogólne badanie moczu – glukoza na czczo – VDRL, HIV, HCV, TOXO, CMV, Różyczka – TSH +zalecenie konsultacji stomatologicznej |
| 11–14 tydzień ciąży | – badanie ginekologiczne – pomiar ciśnienia i masy ciała – propagowanie zdrowego stylu życia – ocena ryzyka i nasilenia objawów depresji |
– badanie prenatalne w pierwszym trymestrze ciąży zgodnie z zaleceniami Polskiego Towarzystwa Ginekologicznego |
| 15–20 tydzień ciąży | – badanie ginekologiczne – pomiar ciśnienia i masy ciała – propagowanie zdrowego stylu życia |
– morfologia – badanie ogólne moczu – badanie cytologiczne |
| 18–22 tydzień ciąży | – badanie ginekologiczne – pomiar ciśnienia i masy ciała – propagowanie zdrowego stylu życia |
– badanie prenatalne w drugim trymestrze ciąży zgodnie z zaleceniami Polskiego Towarzystwa Ginekologicznego |
| 21–26 tydzień ciąży | – edukacja przedporodowa – badanie ginekologiczne – pomiar ciśnienia i masy ciała – Ocena czynności serca płodu – Propagowanie zdrowego stylu życia |
– glukoza we krwi – tzw. test obciążenia glukozą 75 g (na czczo, po 1 godzinie i po 2 godzinach) – badanie ogólne moczu – przeciwciała odpornościowe |
| 27–32 tydzień ciąży | – badanie ginekologiczne – ocena czynności serca płodu – pomiar ciśnienia i masy ciała – propagowanie zdrowego stylu życia |
– morfologia – mocz – badanie prenatalne w trzecim trymestrze ciąży – podanie domięśniowo preparatu immunoglobuliny u kobiet z ujemną grupą krwi |
| 33–37 tydzień ciąży | – badanie ginekologiczne – pomiar ciśnienia i masy ciała – propagowanie zdrowego stylu życia – ocena czynności sera płodu – pomiar miednicy – ocena ruchów płodu – ocena ryzyka i nasilenia objawów depresji |
– morfologia – mocz – HBS, HIV, VDRL, HCV – Posiew z pochwy w kierunku paciorkowców B-hemolizujących tzw. GBS |
| 38–39 tydzień ciąży | – badanie ginekologiczne – pomiar ciśnienia i masy ciała – propagowanie zdrowego stylu życia – ocena czynności serca płodu – ocena ruchów płodu |
– morfologia – mocz |
| Po 40 tygodniu ciąży | – badanie ginekologiczne -pomiar ciśnienia i masy ciała – ocena ruchów płodu |
– badanie usg – KTG |
Badania prenatalne są refundowane w pierwszym i drugim trymestrze ciąży tylko z odpowiednim wskazaniem.
Chcąc takie badanie wykonać bezpłatnie, należy spełniać jedno z poniższych kryteriów:
1) wiek pacjentki powyżej 35 roku życia,
2) wystąpienie w poprzedniej ciąży aberracji chromosomowej u płodu, u ciężarnej lub u ojca dziecka,
3) zwiększone ryzyko urodzenia dziecka dotkniętego chorobą genetyczną,
4) nieprawidłowy wynik badania USG.
Badanie inwazyjne, tj. amniopunkcja genetyczna, również jest refundowana na podstawie wskazań po pierwszym, nieprawidłowym badaniu prenatalnym, w którym pojawia się ryzyko wad genetycznych. Skierowanie na badanie prenatalne zawsze wystawia lekarz. Należy pamiętać, że badanie prenatalne w III trymestrze ciąży nie jest refundowane.
Nie oznacza to wcale, że kobieta w ciąży ma wykonane tylko te 3 badania USG w trakcie trwania ciąży. Ginekolog prowadzący ciążę przeważnie na każdej wizycie wykonuje ciężarnej USG i sprawdza dobrostan płodu.
Jeśli chodzi o zabiegi stomatologiczne w ciąży, to są one również refundowane w placówkach z kontraktem NFZ. U kobiet ciężarnych NFZ refunduje leczenie kanałowe zębów. Usuwanie osadu z zębów przysługuje ciężarnej po 6 miesiącach od poprzedniego zabiegu.
Kobietom ciężarnym z cukrzycą typu 1, leczącym się za pomocą pompy insulinowej, należy się refundacja na 10 zestawów insuliny do pompy. Receptę taką powinien wypisać lekarz prowadzący ciążę lub lekarz diabetolog.
Anna Jedlińska, ambasadorka kampanii „Położna na medal”
