Pierwszy miesiąc życia dziecka. Uczymy się siebie nawzajem

Pierwszy miesiąc życia noworodka to nauka nowego świata – zarówno dla niego, jak i dla rodziców. To zmiany nie tylko w życiu rodziców, ale i w życiu dziecka. Jego otoczenie drastycznie różni się od tego, co noworodek poznał w brzuchu mamy. Dziecko uczy się nowych bodźców oraz tego, jak reaguje na nie jego ciało. Dla rodziców zaś pierwszy miesiąc z noworodkiem to nauka pielęgnacji, wypracowanie rytmu dnia.

Warto przygotować się do bycia rodzicem. Szkoła rodzenia, gabinet położnej rodzinnej to wyjątkowe miejsca, gdzie uzyska się pomoc w przygotowaniu do najważniejszej świadomej roli w życiu – roli mamy i taty.

Wasza codzienność

Noworodek je często, 8–12 razy na dobę. Ssie mocno i efektywnie przynajmniej 15 minut z jednej piersi, często łykając. Może spać około 16 godzin na dobę, ale zazwyczaj są to krótkie drzemki. Często płacze, a płacz ma różne tony.

Ilość i kolor stolca na dobę:

– 1.–2. doba – smółka – stolec czarny lub ciemnozielony, zajmuje 1–2 pieluchy;

– 3.–4. doba – stolec przejściowy – brązowy, zielony lub żółty, zajmuje 3–4 pieluchy;

– 5.–7. doba – stolec prawidłowy – papkowaty, żółty, z granulkami jak serek wiejski, zajmuje 3–4 pieluchy.

W pierwszych tygodniach po urodzeniu często obserwuje się u dzieci skoki rozwojowe – w takich momentach maluszek będzie chciał ssać częściej niż zwykle. Dziecko powinno być aktywne, głośno płakać i łatwo się budzić na karmienie, a po karmieniu powinno być spokojne i zadowolone.

I miesiąc życia, czyli IV trymestr ciąży

Doktor Harvey Karp, pediatra, stworzył pojęcie „czwartego trymestru ciąży” i określił nim trzy miesiące po urodzeniu dziecka, podczas których jego organizm pomału adaptuje się do środowiska zewnętrznego. Maluch przychodzi na świat wyposażony w potrzebne umiejętności, ale musi minąć wiele tygodni, zanim przejdą one trudny „okres próbny”. W brzuchu mamy dziecko nie musiało jeść, trawić, wydalać, oddychać. Miało wokół siebie wodne środowisko o komfortowej temperaturze 37°C, lekki półmrok i powłoki tkanek, które tłumiły zarówno dźwięki, jak i dotyk czegokolwiek poza własnymi rączkami. Po porodzie zaczyna odczuwać głód, zimno, pracę swoich jelit i przesuwające się w nich pęcherze powietrza. Czuje szorstkie i twarde powierzchnie. Skóra pozbawiona ochrony mazi płodowej czasem swędzi albo piecze, często trudno mu zasnąć. Musi też znosić niezbyt wprawnie wykonywane zabiegi pielęgnacyjne. Domaga się nieustannej obecności rodziców. To naturalne, a malcowi bardzo potrzebne.

Główka noworodka jest nieproporcjonalnie duża w stosunku do reszty jego ciała, waży ok. 25% jego masy, dając tym samym ogromną dysproporcję w stosunku do linii ciała. Jej obwód jest o około 2 cm większy od obwodu klatki piersiowej maluszka. Noworodek średnio waży 3500 g i ma ok. 55 cm długości. Ręce i nogi dziecka są krótkie. Maluch często je podkurcza, przyjmując swoją fizjologiczną pozycję podobną do tej, którą miał w brzuchu mamy. Pod koniec pierwszego miesiąca życia ustępuje duże napięcie mięśniowe i znika płodowe ułożenie ciała. Maluch zaczyna energicznie machać nogami, a zaciśnięte do tej pory piąstki, coraz częściej są otwarte. Jeśli położysz palec na wewnętrznej części dłoni swojego dziecka, ono zaciśnie piąstkę, zamykając palec w silnym uścisku.

Pierwszy miesiąc życia dziecka to początek wędrówki w nowy świat – dzięki wam, mamo i tato, ten świat może być lepszy. Wasza miłość do młodego człowieka to filar lepszego jutra.

Umiejętności miesięcznego dziecka

• Noworodek ustala dobowy rytm snu i czuwania.
• Donośnym płaczem sygnalizuje swoje potrzeby.
• Reaguje na głos i zapach mamy. Przy niej czuje się najbezpieczniej. Zazwyczaj wzięty przez nią na ręce przestaje płakać, uspokaja się.
• Już od pierwszych dni odróżnia smaki: słodki, słony, kwaśny i gorzki.
• Początkowo wszystko, co widzi dziecko, jest nieostre i bez koloru. Dopiero około drugiego tygodnia życia, wraz z rozwojem umiejętności koncentracji, pojawiają się pierwsze barwy. Dziecko widzi tylko to, co znajduje się w odległości do 25 cm od niego.
• Pokazuje pierwsze, odruchowe uśmiechy.
• Zaczyna „gruchać”, a pierwsze dźwięki przypominają samogłoski „a”, „e”.
• Miesięczne dziecko ma jeszcze bardzo słabe mięśnie karku i pleców, tylko niektóre leżące na brzuchu maluchy potrafią już podnieść główkę na kilka sekund.
• Ma kilka ważnych odruchów, m.in.: ssania, chwytny, kroczenia, szukania oraz Moro.

Co mogłoby ci powiedzieć dziecko?

Kocham cię, mamo, jesteś dla mnie najważniejsza. Twój zapach jest cudowny, lepszy niż najpiękniejsze kwiaty. Twoje serce to najpiękniejsza muzyka. Mamusiu, tatusiu jesteście dla mnie całym światem.

Tekst: Anna Wojtyla, położna, ambasadorka kampanii społeczno-edukacyjnej „Położna na medal”, poloznanamedal.info, 

Zdj. otwierające: Chroma Stock