Co podawać roczniakowi, aby wspierać jego odporność zimą? Ekspert podpowiada

Układ odpornościowy dziecka, które skończyło 1. rok życia, nie jest jeszcze w pełni dojrzały – wciąż kształtuje się i doskonali swoje funkcje. Właśnie dlatego wciąż łatwo o infekcję u malucha, którego organizm m.in. zimą może mieć do czynienia z wieloma różnymi wirusami i bakteriami. Na odporność dziecka wpływ może mieć również nieprawidłowo skomponowana dieta. W zimowym czasie (ale nie tylko!) warto szczególnie o nią zadbać. Jakich produktów nie powinno zabraknąć w jadłospisie malucha? Podpowiedzi udziela Elżbieta Berest, ekspertka BebiKlub.pl.

1000 pierwszych dni
Okres 1000 pierwszych dni życia dziecka, który trwa również po 1. urodzinach, to czas dynamicznego rozwoju. Roczniak jest bardzo aktywny, wciąż uczy się nowych rzeczy i z zainteresowaniem poznaje otaczający go świat. To również czas intensywnego rozwoju m.in. układu odpornościowego, który pełną dojrzałość osiągnie dopiero nawet około 12. roku życia. W tym czasie organizm dziecka stopniowo rozwija swoje możliwości obronne przed wirusami i bakteriami.

Bardzo ważna dla prawidłowego rozwoju odporności jest odpowiednio skomponowana dieta, bo to właśnie z przewodem pokarmowym jest związanych aż ok. 70-80% wszystkich komórek odpornościowych. Właściwie zbilansowany jadłospis, dostarczający dziecku niezbędne witaminy i składniki mineralne, to świetny sposób na wsparcie układu immunologicznego i rozwoju malucha.

Choć rodzicom może wydawać się, że dziecko po pierwszych urodzinach jest już gotowe na posiłki z dorosłego stołu, nic bardziej mylnego. Dieta rocznego dziecka powinna różnić się od posiłków mamy i taty. Bo choć brzuszek roczniaka jest mały, to ma naprawdę duże potrzeby.

To warto wiedzieć

Małe dziecko potrzebuje nawet do 6 razy więcej pewnych składników odżywczych niż starsi członkowie rodziny (w przeliczeniu na kilogram masy ciała). Roczniak potrzebuje aż 6 razy więcej witaminy D i 4 razy więcej wapnia, jodu oraz żelaza, a także 3 razy więcej witamin A i C[1]. Specjaliści podkreślają, że wiele dzieci w tym wieku nie spożywa wystarczającej ilości m.in. witaminy D oraz jodu[2]. To dlatego przygotowanie jadłospisu, który dostarczy młodemu organizmowi dziecka wszystkie istotne witaminy i składniki mineralne, jest wyjątkowo ważnym zadaniem dla rodziców.

Zimowe menu dla dziecka
Zdarza się, że w czasie jesienno-zimowym jadłospis dziecka nie jest tak urozmaicony jak wiosną czy latem. To dlatego, że zimą świeżych warzyw i owoców jest mniej. Z powodu ich rzadszego spożywania w organizmie obniża się stężenie witamin czy składników mineralnych, a to z kolei może wpływać na większą podatność dziecka na infekcje.

Właśnie dlatego bardzo ważne jest, aby komponując codzienne posiłki dziecka, zwłaszcza wtedy, kiedy w sklepach jest mniej świeżych i sezonowych produktów, zadbać o to, aby na talerzyku znalazły się wszystkie niezbędne i bogate w składniki odżywcze produkty. Warto wtedy skorzystać np. z opracowanego przez ekspertów z Instytutu Matki i Dziecka modelowego talerza żywieniowego. Wskazuje on orientacyjną liczbę i wielkość porcji, z uwzględnieniem różnych produktów spożywczych, które dziecko powinno spożywać w ciągu dnia. Zgodnie z tymi rekomendacjami dziecko w wieku od 1. do 3. roku życia każdego dnia powinno otrzymywać 5 porcji produktów zbożowych i warzyw, 4 porcje owoców, 3 porcje mleka i produktów mlecznych i od 1 do 2 porcji dobrej jakości mięsa, ryb, jajek oraz tłuszczów[3].

Zimą warto więc podawać dziecku dostępne warzywa korzeniowe, takie jak marchew, pietruszka, burak czy seler. Dobrym rozwiązaniem będzie również ziemniak, brokuł, niektóre odmiany dyni, ale też pomidory i papryka. Spośród owoców warto wybierać np. jabłka, gruszki i banany. Warzywa i owoce są świetnym źródłem witamin A i C, a także składników mineralnych, np. żelaza, które są niezwykle ważne dla prawidłowej pracy układu odpornościowego. Ważne, aby te produkty były odpowiedniej jakości i spełniały wszelkie normy bezpieczeństwa. Właśnie dlatego warto w codziennym menu roczniaka uwzględnić produkty przeznaczone specjalnie dla małych dzieci, ze wskazaniem wieku na opakowaniu, np. po 12. miesiącu życia. To produkty z pochodzącymi od sprawdzonych dostawców warzywami, mięsem i rybą, kaszki zbożowe oraz musy owocowe o delikatnie grudkowatej konsystencji, dopasowanej do umiejętności małych dzieci. Takie produkty spełniają wyjątkowo restrykcyjne normy jakości, dlatego są gwarancją bezpieczeństwa, a ich receptury są optymalnie zbilansowane.

Mleko nadal ważne
Zgodnie z zaleceniami ekspertów małe dziecko każdego dnia powinno spożywać dwie porcje mleka, w tym mleka modyfikowanego, a także porcję produktów mlecznych[4], np. sera białego, sera żółtego, jogurtu naturalnego czy kefiru. Wykluczenie bądź ograniczenie ich spożycia w codziennej diecie może stwarzać ryzyko niedoboru wapnia. To składnik, który jest materiałem budulcowym kości i zębów, więc jest niezbędny do prawidłowego wzrostu i rozwoju niemowląt oraz małych dzieci[5].

Eksperci ze Światowej Organizacji Zdrowia (WHO) zalecają kontynuowanie karmienia piersią dziecka po 1. roku życia – matczyny pokarm powinien być jedną z trzech codziennych porcji mleka i przetworów mlecznych w diecie malucha nawet do jego 2. roku życia lub dłużej – tak długo, jak będzie chciała tego i mama, i dziecko[6].

Jeśli jednak z pewnych powodów karmienie piersią po 12. miesiącu życia dziecka nie jest możliwe, warto sięgnąć po odżywczą formułę na bazie mleka (dawniej mleko modyfikowane typu Junior), wzbogaconą w witaminy i składniki mineralne. Przykładem jest Bebiko Junior 3 NUTRIflor Expert. Już dwa kubki po 200 ml dziennie tego produktu każdego dnia pomagają w pokryciu zapotrzebowania rocznego dziecka na ważne składniki. M.in.:

• 89% dziennego zapotrzebowania na witaminę D,
• 74% dziennego zapotrzebowania na żelazo,
• 71% dziennego zapotrzebowania na wapń i jod[7].

Ta odżywcza formuła na bazie mleka zawiera również witaminy A, C i D dla prawidłowego funkcjonowania układu odpornościowego oraz kwas ALA (omega 3) dla wsparcia prawidłowego rozwoju mózgu i tkanki nerwowej. Dodatkowo w porównaniu do mleka krowiego 2% Bebiko Junior 3 NUTRIflor Expert zawiera aż 17 razy więcej witaminy C i 163 razy więcej witaminy D, które są ważne w diecie roczniaka.

Sprawdź!

Więcej cennych wskazówek, artykułów edukacyjnych i porad dotyczących tego, jak odpowiednio komponować jadłospis rocznego i starszego dziecka, można znaleźć na stronie www.BebiKlub.pl. Do dyspozycji rodziców są także eksperci, którzy odpowiedzą na wszelkie pytania i wątpliwości.

Ważne informacje: Karmienie piersią jest najwłaściwszym i najtańszym sposobem żywienia niemowląt oraz jest rekomendowane dla małych dzieci wraz z urozmaiconą dietą. Mleko matki zawiera składniki odżywcze niezbędne do prawidłowego rozwoju dziecka oraz chroni je przed chorobami i infekcjami. Karmienie piersią daje najlepsze efekty, gdy matka prawidłowo odżywia się w ciąży i w czasie laktacji oraz gdy nie ma miejsca nieuzasadnione dokarmianie dziecka. Przed podjęciem decyzji o zmianie sposobu karmienia matka powinna zasięgnąć porady lekarza.

[1] W przeliczeniu na kg masy ciała, zgodnie z: Normy żywienia dla populacji Polski i ich zastosowanie pod red. M. Jarosz i in., NIZP-PZH, 2020.

[2] Socha P. Komentarz do artykułu: Stosowanie mleka modyfikowanego dla młodszych dzieci, Standardy medyczne/Pediatria, 2022 T. 19.

[3] Weker H. i wsp. Poradnik żywienia dziecka w wieku od 1. do 3. roku życia. Praktyczne zastosowanie norm i zaleceń żywieniowych, Instytut Matki i Dziecka, 2020.

[4] Tamże.

[5] Tamże.

[6] World Health Organization, Infant and young child feeding, 2009.

[7] W przeliczeniu na kg masy ciała, zgodnie z: Normy żywienia dla populacji Polski i ich zastosowanie pod red. M. Jarosz i in. NIZP-PZH, Warszawa 2020.