shutterstock

Czy to alergia? Jak ją rozpoznać u dziecka?

W Europie jedno na dwadzieścioro dzieci ma alergię na pokarm. W zależności od wieku, najczęściej objawy alergii pokarmowej u niemowląt powoduje mleko, u dzieci starszych – jajko, natomiast u dorosłych – orzeszki ziemne. Powód występowania alergii nie jest do końca poznany, ale może mieć ona m.in. podłoże środowiskowe lub genetyczne.

Alergia to reakcja niepożądana, powstająca po kontakcie z czynnikiem będącym dla danej osoby alergenem. Do jej wywołania może dojść: drogą pokarmową, drogą wziewną, poprzez błony śluzowe (np. alergia piekarzy, fryzjerów), a także drogą kontaktową, poprzez skórę. Czasem niewielka ilość alergenu wystarczy do wywołania objawów, które mogą być różnorodne. Objawy przede wszystkim zależą od nasilenia choroby – przeważnie skóra jest sucha, pękająca, a świąd może być tak nasilony, że aż trudny do wytrzymania, szczególnie przez małe dziecko, które potrafi drapać skórę do krwi. Maluch może reagować alergicznie na żywność, lecz także na: pyłki, roztocza, nowe meble, a nawet ciepło. Wtedy jest rozdrażniony, pobudzony, a rodzice zaniepokojeni. Aby mu pomóc, należy wiedzieć, jak sobie radzić z alergią pokarmową.

Przede wszystkim diagnoza

W zależności od uczulającego pokarmu wyróżniamy: alergię na białka mleka krowiego, alergię na białka jaja kurzego i innych ptaków oraz alergię na orzeszki arachidowe i inne orzechy. W badaniach laboratoryjnych oznacza się stężenie surowiczej immunoglobuliny E (IgE). Jednak nie zawsze prawidłowe wartości stężenia IgE świadczą o braku choroby, ponieważ wyróżniamy alergię IgE-zależną (podwyższone wartości IgE) oraz alergię IgE-niezależną (prawidłowe wartości IgE). Dzieci, które mają bardzo wysokie wartości IgE, w większym stopniu, niż osoby z prawidłowym poziomem, narażone są na alergie o ciężkim przebiegu, z reakcją wstrząsową włącznie. Ponadto w diagnostyce alergii stosuje się testy skórne punktowe, które mogą być wykonywane w każdym wieku.
Wbrew pozorom rozpoznanie alergii pokarmowej nie jest łatwe. Należy poobserwować dziecko i stwierdzić, czy objawy występują po jednym pokarmie czy po kilku. Jakie są zmiany alergiczne lub objawy: wysypka, świąd, ból brzucha, wymioty? Po jakim czasie od spożycia pokarmu pojawiają się objawy: natychmiast czy później? Jaka ilość pokarmu wyzwala objawy? Ponadto m.in. należy ocenić rozwój fizyczny dziecka (masa ciała, długość) i zebrać dokładny wywiad wśród członków rodziny w kierunku chorób alergicznych, aby ustalić predyspozycje genetyczne dziecka.
Gdy podejrzewamy alergię pokarmową, należy zgłosić się do lekarza. W pierwszym etapie diagnostyki trzeba na około 6 tygodni wyeliminować potencjalny alergen z diety i obserwować, czy objawy ustępują. Gdy tak się stanie, kolejnym krokiem jest prowokacja pokarmem, w celu kontrolowanego wywołania objawów. Czasem lekarz decyduje się, aby prowokacja pokarmem była wykonywana w szpitalu, ponieważ pacjent może zareagować zagrażającym życiu wstrząsem anafilaktycznym. Jeśli objawy się nie pojawią, wyklucza się alergię na badany pokarm i szuka innych przyczyn dolegliwości.

Jak leczyć?

U najmłodszych dzieci najczęstszą alergią pokarmową jest ta na białka mleka krowiego. Objawy kliniczne alergii na białka mleka krowiego najczęściej dotyczą pacjentów z podwyższoną wartością IgE. W przypadku jej wystąpienia u dziecka, potwierdzonego diagnozą lekarza, należy zastosować leczenie dietetyczne mieszanką mlekozastępczą typu eHF lub AAF.
Preparaty mlekozastępcze eHF (ang. extensively hydrolysed formula) to zhydrolizowane frakcje białek mleka krowiego: białek serwatkowych lub kazeiny. Hydrolizaty białek serwatkowych są preparatami o zmniejszonej zawartości laktozy, natomiast hydrolizaty kazeinowe są preparatami bezlaktozowymi. Na rynku polskim dostępne są różne preparaty eHF. Jeżeli po zastosowaniu preparatów eHF u dziecka nadal występują objawy alergii pokarmowej i nie ma zadowalającego efektu leczniczego, należy zastosować mieszanki AAF. Preparaty mlekozastępcze AAF (ang. amino acid formula) są źródłem aminokwasów, w których aminokwasy syntetyczne lub białka mleka krowiego poddane są w znacznym stopniu hydrolizie. Ponadto w preparatach tych skład tłuszczów i węglowodanów również może być zmodyfikowany.

Wyróżniamy również alergię wielopokarmową, gdy dotyczy ona nadwrażliwości na dwa lub więcej antygenów pokarmowych. Objawy ustępują po eliminacji produktów szkodliwych, a wracają po kolejnym kontakcie z produktem. W takim wypadku lekiem są mieszanki elementarne.
Na temat zapobiegania alergii pokarmowej jest dużo teorii, a jeszcze więcej badań naukowych. Obecne dane naukowe w 100% nie potwierdzają ani nie zaprzeczają, że karmienie piersią pomaga w obniżeniu ryzyka wystąpienia alergii pokarmowej. Pewne jest jedno – należy karmić dziecko piersią przez 6 miesięcy, a minimum do 4 miesiąca życia. Ponadto, ważne jest stopniowe rozszerzanie jego diety, czyli wprowadzanie nowych produktów spożywczych nie wcześniej niż na początku 5 miesiąca, a nie później, niż na początku 7 miesiąca życia. Zalecane jest także spożywanie: probiotyków, prebiotyków, kwasów omega-3 oraz witaminy D3. Naukowcy zwracają również uwagę na dietę kobiet w ciąży oraz w trakcie laktacji. Ważne jest, aby spożywać produkty najmniej przetworzone, bez nadmiernych dodatków – konserwantów. Nie ma idealnego sposobu na zapobieganie alergii pokarmowej, najlepiej unikać pokarmów wywołujących objawy.

A to ciekawe…

Ryzyko wystąpienia alergii u niemowlęcia w zależności
od czynników genetycznych:

5%–15%, gdy nie stwierdza się atopii u rodziców i rodzeństwa,
25%–30%, gdy objawy atopii występują u rodzeństwa dziecka,
20%–40%, gdy jedno z rodziców ma objawy atopii,
40%–60%, gdy objawy atopii występują u obojga rodziców.

dr n. med
Bogumiła Górczewska
Instagram @dr.obesitolog

zdjęcie otwierające: shutterstock

Ads Blocker Image Powered by Code Help Pro

Wykryto blokadę reklam!!!

Wykryliśmy, że używasz rozszerzeń do blokowania reklam. Prosimy, wesprzyj nas, wyłączając blokadę reklam.

Powered By
Best Wordpress Adblock Detecting Plugin | CHP Adblock