Końcówka ciąży czyli dziewiąty miesiąc

Dziewiąty miesiąc ciąży to koniec czy dopiero początek? Czas ciąży i oczekiwania na nowego członka rodziny nieubłaganie mija, przybliżając Cię do wielkiego finału, czyli porodu. Jakie zmiany zachodzą w dziewiątym miesiącu ciąży u mamy i maluszka, opowiada Monika Wójcik, położna i ambasadorka kampanii „Położna na medal”.

Rozwój dziecka w dziewiątym miesiącu ciąży.

W tym okresie wzrost dziecka jest niewielki. Zanika meszek, włosy na główce stają się grubsze i dłuższe. Paznokcie pokrywają opuszki palców dłoni i stóp. W zgięciach łokciowych i kolanowych, pod pachami oraz w pachwinach może znajdować się jeszcze maź płodowa. W jelitach gromadzi się smółka, która będzie wydalona po porodzie jako kilka pierwszych kupek maluszka. Tkanka tłuszczowa stanowi ok. 16% jego masy ciała. Po 38 tygodniach od zapłodnienia, czyli w 40 tygodniu ciąży, skóra dziecka jest biała lub niebiesko różowa. Głowa jest mniejsza w stosunku do pozostałych części ciała, ale jej obwód jest w dalszym ciągu duży. W 36 tygodniu obwód głowy i obwód brzucha są prawe jednakowe, ale już po 36 tygodniu obwód brzucha może przeważać nad obwodem główki. Klatka piersiowa jest wyraźnie zarysowana, ze wzniesieniami w okolicy gruczołów piersiowych u obojga płci. U chłopców jądra zazwyczaj znajdują się już w mosznie. Dla dziecka w 37 tygodniu ciąży charakterystyczny jest silny uchwyt dłoni i reakcja na światło. Może ono ważyć już 3400 g (2800–4000 g) i mieć ok. 50 cm wzrostu. Po 37 tygodniu ciąży większość dzieci ma wystarczająco dojrzałe układy i narządy wewnętrzne, co umożliwia samodzielne życie poza organizmem matki, ale nie oznacza to, że jest ono całkowicie gotowe na poród. Każdy dodatkowy dzień/tydzień rozwoju wewnątrzmacicznego jest dla dziecka na wagę złota. Często dzieci urodzone w 38 tygodniu ciąży (czyli w 36 tygodniu swojego rozwoju) muszą korzystać z pomocy inkubatora czy specjalnych aparatów wspomagających oddech (n-CPAP), aby zaadoptować się do życia poza mamą. Dlatego warto, w sytuacji kiedy ciąża zostanie zakończona planowanym cięciem cesarskim, wykonać go jak najbliżej terminu porodu lub nawet w momencie wystąpienia pierwszych skurczy lub po odejściu wód płodowych, ponieważ wtedy dziecko dostaje sygnał, że to już koniec leniuchowania w brzuchu u mamy, a początek samodzielnego życia.

Dolegliwości ciążowe w dziewiątym miesiącu ciąży

Na skutek obniżenia dna macicy, czyli tzw. „opadnięcia brzucha”, możesz poczuć ulgę w oddychaniu. Twój żołądek jest bardziej pojemny, ale za to zwiększa się ucisk na pęcherz moczowy, co skutkuje częstszym oddawaniem moczu niż dotychczas. Pojawią się kłopoty z założeniem dotychczas pasującego obuwia – obrzęki stóp i wokół kostek mogą się, niestety, nasilać, tak samo jak swędzenie skóry na brzuchu. W tym miesiącu szyjka macicy może się powoli otwierać i staje się coraz cieńsza, co jest wyraźnym przygotowaniem do porodu. Coraz częściej możesz czuć się zmęczona i wyczerpana ciężarem i wielkością brzucha. Postaraj się wprowadzić krótkie drzemki w ciągu dnia. U niektórych kobiet pod koniec ciąży wydziela się z brodawek sutkowych gęsta, żółta siara. Nie należy się tym martwić, ponieważ organizm po prostu przygotowuje się do laktacji. W dziewiątym miesiącu ciąży nie powinnaś już przybierać na wadze. Normą jest wówczas ubytek ok. połowy kilograma na tydzień w stosunku do 8 miesiąca tak, aby całkowity przyrost masy ciała w trzecim trymestrze wynosił ok. 4-5 kg. Pewnie jesteś już zdecydowana co do szpitala, w którym chcesz rodzić. Jeśli panujesz nie karmić dziecka piersią – przemyśl jeszcze raz tę decyzję. Twoje mleko to najlepsze co możesz dać twojemu dziecku, aby było zdrowe. Pod koniec ciąży ruchy dziecka zmieniają się ze względu na to, że ma coraz mniej miejsca. Możesz je odczuwać bardziej jako wiercenie się niż kopanie. U wielu kobiet przed samym porodem występuje nieodparta chęć robienia porządków i przygotowania domu na narodziny dziecka – tzw. instynkt gniazda. Pakowanie torby do szpitala to ważny rytuał przygotowujący kobietę do urodzenia dziecka. To okazja, by zastanowić się, w jaki sposób możesz oswoić szpitalną przestrzeń i co Ci jest potrzebne, by w sali porodowej poczuć się bezpiecznie. Jeżeli nie rodzisz w domu, możesz kawałek domu wziąć ze sobą – np. ulubioną koszulę i szlafrok albo płytę z muzyką. Jeśli do tej pory nie napisałaś planu porodu, to ostatni moment kiedy możesz go stworzyć, aby personel szpitala był w stanie zapewnić Wam jak najlepszą opiekę.

Rozpoczynający poród zwiastuje:

• Skurcze są regularne, występują co 5-10 min, częściej niż 5 razy w ciągu godziny lub stają się silniejsze gdy się poruszasz

• Odszedł Ci czop śluzowy

• Odeszły Ci wody

• Czasami w początkowej fazie może być biegunka

Badania kontrolne które należy zrobić w tym miesiącu to:

• Badanie ogólne moczu

• Morfologia krwi

• Badanie położnicze oceniające stan szyjki macicy, dno macicy oraz położenie płodu

• Ocena ruchów płodu

• Ocena wymiarów miednicy

• Pomiar masy ciała oraz ciśnienia tętniczego krwi

• Ocena ryzyka i nasilenia objawów depresji

• Badanie KTG i USG (niezwłocznie po 40 tygodniu ciąży)

• Przy prawidłowym wyniku KTG i USG oraz przy prawidłowym odczuwaniu ruchów płodu – kolejne badanie za 7 dni, z ponownym KTG i USG. W trakcie tej wizyty należy ustalić datę hospitalizacji, tak aby poród miał miejsce przed końcem 42. tygodnia.

Nowe standardy opieki okołoporodowej w 2019 roku

Od 1 stycznia 2019 roku obowiązują nowe standardy opieki okołoporodowej w Polsce. Wraz z nimi weszło w życie trochę zmian dotyczących m.in. opieki nad ciężarną czy porodu. Jedną ze zmian jest np. to, że do szpitala zostaniesz skierowana dopiero po 41 tygodniu ciąży, a nie jak do tej pory po 40. Badanie KTG także zostało przesunięte na czas po skończonym 39 tygodniu ciąży, a nie jak było wcześniej po 38. Pełną informację o zmianach można znaleźć na stronie Fundacji Rodzić po Ludzku lub Ministerstwa Zdrowia.