Jak dbać o zęby dziecka – wywiad

Ekspert marki Dentisal – Anita Walczak, dyplomowana higienistka stomatologiczna z bogatym doświadczeniem w pracy z małymi pacjentami, Prezydent Polskiej Akademii Profilaktyki Stomatologicznej, która prowadzi także działalność edukacyjną – wywiad dla portalu dobra-mama.pl

Jakie są główne przyczyny powstawania ubytków w zębach dzieci?

Przyczyną powstawania ubytków w zębach dzieci jest nieprawidłowa higiena jamy ustnej oraz bakterie z gatunku Streptococcus mutans. Gromadzą się one na płytce nazębnej, którą łatwo zauważyć – ma ona postać charakterystycznego nalotu na granicy zębów i dziąseł. Rozkładając węglowodany, które są zawarte w pożywieniu powodują, że pH w jamie ustnej zmienia się na kwaśne. To z kolei osłabia szkliwo zębów, które stają się bardziej podatne na pojawienie się nowych ubytków. Szkodliwemu działaniu Streptococcus mutans sprzyja także zbyt długi czas zalegania pokarmu w jamie ustnej.

Jaka jest rola rodziców w dbaniu o higienę jamy ustnej dziecka?

W pierwszym etapie życia dziecka, jeszcze przed jego urodzeniem, bardzo istotny jest tryb życia mamy. Jest to związane z faktem, że zęby mleczne dziecka kształtują się już wtedy, gdy kobieta jest w ciąży. Ważne, by jej dieta była bogata w składniki odżywcze niezbędne do prawidłowego rozwoju dziecka. Znaczenie ma też to, w jaki sposób przyszła mama dba o swoje zęby. Później rola rodziców jest zarówno edukacyjna, jak i kontrolna. Co najmniej do 8. roku życia to oni powinni myć zęby najmłodszych – najlepiej przed lustrem, dzięki czemu będą jednocześnie ich uczyć, jak robić to prawidłowo. Natomiast starsze dzieci nadal należy kontrolować i sprawdzać czy wykonały tę czynność właściwie.

Jak często należy kontrolować stan zębów dziecka?

Pierwsza wizyta kontrolna zalecana jest w momencie pojawienia się pierwszego zęba, jednak nie później niż przed ukończeniem przez dziecko pierwszego roku życia. Kolejne spotkania w gabinecie stomatologa, lub higienistki stomatologicznej, powinny odbywać się regularnie, co 3 miesiące. Warto znaleźć gabinet przyjazny dzieciom, dzięki czemu wizyty staną się dla najmłodszych czymś naturalnym.

Ile razy dziennie należy myć zęby dzieci? Czy mleczaki myje się inaczej niż zęby stałe? Jaka jest różnica w dbaniu o nie?

Zęby dzieci należy myć 2 razy dziennie, przez około 2-3 minuty – to wystarczy. Mleczne szczotkujemy tzw. metodą kółeczkową (metoda Fonesa) – wykonując ruchy koliste. Z kolei zęby stałe należy myć ruchem wymiatającym – od dziąsła, w kierunku brzegu zęba. Powierzchnię żującą czyścimy natomiast poziomo, ustawiając szczoteczkę prostopadle do powierzchni zębów. Szczoteczka powinna mieć proste, miękkie i sztuczne włosie, a jej główka musi być mniejsza niż w przypadku szczoteczki dorosłych – dzieci mają bowiem mniejsze zęby. Nie można też zapominać o myciu języka, ponieważ patogenne bakterie bytują w obrębie całej jamy ustnej. Jeśli chcemy mieć pewność, że odpowiednio myjemy zęby dzieci, warto podczas wizyty u stomatologa lub higienistki stomatologicznej poprosić o wskazówki. Specjalista pokaże, jak robić to właściwie.

Dlaczego wieczorna higiena jamy ustnej jest szczególnie ważna?

Jest to związane z czasem zalegania pokarmu w jamie ustnej – im jest on dłuższy, tym gorzej dla zdrowia zębów dziecka. Dodatkowo w nocy organizm wydziela mniej śliny, która w naturalny sposób oczyszcza zęby w ciągu dnia. Dlatego wieczorne dbanie o nie powinno stać się rytuałem, którego pomijać nie można – i tego należy uczyć dzieci już od najmłodszych lat.

Czy to prawda, że zaniedbane zęby mleczne mogą zaszkodzić zębom stałym?

Tak, to prawda. Bakterie Streptococcus mutans mogą przenosić się pomiędzy poszczególnymi zębami – oznacza to, że ten z ubytkiem może „zarazić” ząb zdrowy. Stąd konieczność równie uważnego dbania o mleczaki, jak i o zęby stałe. Nie wszyscy też wiedzą, że szkodliwe bakterie mogą się przenieść np. pomiędzy matką a dzieckiem, podczas jedzenia wspólną łyżeczką. Dlatego też ważne, aby każdy w rodzinie miał swoje przybory do higieny jamy ustnej.

Co jeszcze mogą zrobić rodzice, aby zminimalizować prawdopodobieństwo pojawienia się ubytków?

Zalecane co 3 miesiące wizyty kontrolne, o których wspominałam potraktujmy też jako okazję do uzyskania nowej wiedzy. Nauka wciąż przecież idzie naprzód, pojawiają się kolejne odkrycia, a w ich efekcie także innowacyjne, wspierające rozwiązania. Przykładem jest dobroczynny szczep bakterii – Streptococcus salivarius M18. Badania naukowe wykazały jego skuteczność¹. Wspiera on produkcję tzw. lantybiotyków – substancji, które działają przeciwko drobnoustrojom patogennym odpowiadającym za zły stan zębów i większe prawdopodobieństwo powstawania nowych ubytków. Szczep ten produkuje także enzymy, które zapewniają odpowiednie pH w jamie ustnej i redukują akumulację płytki nazębnej. Jedno z badań wykazało, że u dzieci przyjmujących preparat zawierający szczep Streptococcus salivarius M18 nastąpiła redukcja płytki nazębnej o 50% oraz nawet ponad 3-krotnie zwiększyła się szansa na uniknięcie nowych ubytków².

Jedynym w Polsce preparatem, który zawiera ten opatentowany, dobroczynny szczep jest Dentisal. To preparat przeznaczony dla wszystkich dzieci powyżej 3. roku życia oraz osób dorosłych. Ma on postać pastylek do ssania, o smaku truskawkowym. Należy go przyjmować minimum przez 3 miesiące, po każdym wieczornym myciu zębów. Ważne, aby później dziecko już nic nie jadło ani nie piło. Pomoże to szczepowi Streptococcus salivarius M18 w skutecznej kolonizacji jego jamy ustnej. Dzięki prostemu, uzupełniającemu rytuałowi rodzice mogą zatem zwiększyć szansę na uniknięcie nowych ubytków u swojej pociechy nawet ponad 3-krotnie.