Jak uniknąć SIDS? Z czego wynika nagła śmierć łóżeczkowa?

Pewnie każdy z nas słyszał o przypadku dziecka, które wydawało się zdrowe, zasnęło i umarło podczas snu. Jeszcze dzień wcześniej nic nie wskazywało na tak wielką tragedię… Czy to możliwe, że po mimo rozwoju medycyny takie sytuacje się zdarzają? Co to takiego? Jak mu zapobiegać? Dlaczego się pojawia?

SIDS, czyli zespół nagłej śmierci niemowląt (sudden infant death syndrome), rozpoznajemy, gdy pozornie zdrowe dziecko w wieku do 12. miesiąca życia niespodziewanie umiera we śnie. W wykonanym wówczas badaniu sekcyjnym nie można ustalić przyczyny śmierci. SIDS jest główną przyczyną śmierci niemowląt w wielu krajach rozwiniętych, np.: w Stanach Zjednoczonych rocznie umiera 2700 dzieci.

Zespół nagłej śmierci niemowląt występuje częściej u chłopców i w większości przypadków w sezonie zimowym. Jak podają uczeni, w 50% przypadków SIDS występuje między 7,6 a 17,6 tygodniem po urodzeniu i tylko w 10% po 24,7 tygodniach. Obecnie nie jest znana główna przyczyna wystąpienia SIDS. Natomiast czynniki, które przyczyniają się do wystąpienia tego zespołu, to m.in.: wcześniactwo, niska masa urodzeniowa, niewłaściwa pozycja spania dziecka, przegrzanie, narażenie na dym tytoniowy.

Zadbaj o bezpieczeństwo

Co zatem należy zrobić, żeby dziecko było bezpieczne? Najważniejsze to zapewnienie mu odpowiedniej pozycji spania, czyli ułożenie na wznak. Dziecko do 12. miesiąca życia powinno spać na plecach i na twardej powierzchni. Noworodki i niemowlęta powinny spać bez poduszki pod głową. Należy usunąć z łóżeczka dziecka miękkie materace, misie oraz inne zabawki. Powinno się zrezygnować także z ochraniaczy umieszczanych dookoła szczebelków łóżeczka – mimo że tak pięknie wyglądają, są bardzo niebezpieczne dla życia malucha. Noworodek nie potrafi jeszcze samodzielnie się odsunąć od przedmiotów utrudniających mu oddychanie, dlatego gdyby podczas snu zbyt blisko przysunął do nich twarz, może dojść do nieszczęścia. Należy również zwrócić uwagę na powietrze. W pomieszczeniach, w których przebywa dziecko, powinna panować odpowiednia temperatura – około 22°C. Nie wolno przegrzewać dziecka. Ważne jest także dostosowanie odpowiedniego okrycia ciała – świetnie sprawdzą się w tym wypadku naturalne przewiewne tkaniny do spania. Należy zrezygnować z palenia papierosów przy dziecku – to oczywiste, ponieważ maluszki stają się przez to biernymi palaczami, ale są też przez to bardziej narażone na SIDS. Jednak nie powinno się nawet spać przy dziecku, jeśli się pali papierosy, gdy jest się przesiąkniętym dymem. Można także rozważyć podanie smoczka uspokajającego do snu przez pierwszy rok. Udowodniono, że smoczki mogą obniżać ryzyko SIDS. Lecz jeśli maluch nie chce wziąć smoczka, nie należy go zmuszać. Jeśli dziecko jest karmione piersią, należy poczekać, aż skończy miesiąc, aby smoczek nie przeszkadzał w karmieniu. Ważne jest, żeby pamiętać, iż dzieci karmione piersią znacznie rzadziej umierają z powodu SIDS. Warto jeszcze wspomnieć, że należy zaszczepić dziecko, zgodnie z kalendarzem szczepień.

Jak to jest ze współspaniem?

Niektórzy podają, że niebezpieczne jest także spanie z dzieckiem w jednym łóżku. Jednakże dane podają, że najczęstszym miejscem SIDS jest łóżeczko dziecka (65%), w dalszej kolejności łóżko rodziców (13%), wózek (12%) oraz fotelik (10%). Stworzenie odpowiednich warunków w czasie współspania dziecka z rodzicem podnosi stopień bezpieczeństwa i jest to jeden z elementów rodzicielstwa bliskości. Dlatego jako główne przyczyny SIDS należy wymienić niewłaściwą pozycję spania dziecka oraz palenie papierosów przez matkę w czasie ciąży, po ciąży i przebywanie niemowlęcia w miejscu, gdzie narażone jest na dym.

TEMPERATURA

By sprawdzić, czy dziecku nie jest zbyt ciepło lub zimno, najlepiej dotknij karczku albo brzuszka, nigdy rączek ani stópek. Z natury są one u niemowląt chłodne. Upewnij się, że maleństwu nie jest zbyt gorąco i nie poci się w trakcie snu.

Profilaktyka zminimalizowania ryzyka SIDS:

      ● właściwa pozycja spania na pleckach

      ● spanie na twardym materacu

      ● spanie bez zbędnych poduszek i pluszaków, ochraniaczy itp.

      ● unikanie dymu tytoniowego w otoczeniu niemowlęcia

      ● unikanie przegrzania poprzez odpowiednie okrycie ciała

      ● odpowiednia temperatura otoczenia

      ● karmienie piersią

      ● podanie smoczka uspokajającego

      ● szczepienie dziecka 

Tekst: lek. Bogumiła Górczewska, instagram u_pediatry_w_gabinecie

Zdjęcie otwierające: FREEPIC