Spokojna noc – czym karmić dziecko?
Chociaż niemowlęta śpią po kilkanaście godzin na dobę, to jednorazowo ich sen nie trwa dłużej niż 3 godziny – stąd często budzą się w nocy, domagając się uwagi. Wraz z wiekiem liczba nocnych przebudzeń stopniowo będzie się zmniejszać. Rodzice mogą próbować wspomóc spokojny sen dziecka, dbając o jego prawidłowe karmienie – nie tylko przed snem, bowiem prawidłowa dieta warunkuje dobre samopoczucie malucha i jego rozwój w kluczowym okresie 1000 pierwszych dni życia.
Na dobrą noc
Warto pamiętać, że żołądek niemowlęcia jest bardzo mały. W pierwszej dobie po porodzie mieści on ledwie łyżeczkę mleka, po kilku miesiącach osiąga zaś wielkość zaciśniętej piąstki dziecka. To dlatego maluch szybko się najada, ale i szybko głodnieje. W okresie 1000 pierwszych dni życia, liczonym od poczęcia, młody organizm rozwija się szczególnie dynamicznie, dlatego potrzebuje prawidłowego żywienia – zarówno pod względem jakości i bezpieczeństwa, jak i ilości. Stąd też konieczność częstych karmień dziecka, także w nocy. Wraz z rozwojem niemowlęcia ich liczba będzie jednak spadać – w późniejszym okresie maluch jest w stanie przespać nieprzerwanie nawet 6 godzin. By wpłynąć na dobre samopoczucie dziecka, a co za tym idzie – także lepszą jakość snu – rodzice powinni odpowiednio je karmić. Odpowiednio to znaczy według potrzeb malucha, które różnią się w zależności od etapu jego rozwoju.
Gdy mama karmi piersią
Mleko matki stanowi najwłaściwszy pokarm dla intensywnie dojrzewającego organizmu, dlatego niemowlęta przez pierwsze 6. miesięcy życia powinny być karmione wyłącznie piersią. Kobiece mleko nie tylko spełnia wszystkie potrzeby żywieniowe dziecka, ale także zmienia się wraz z nimi[1]. Chociaż niemowlęta karmione piersią szybciej trawią mleko mamy niż mleko modyfikowane, przez co mogą budzić się nocy częściej[2], to właśnie karmienie piersią szczególnie sprzyja nawiązywaniu i utrwalaniu wyjątkowej więzi między matką a dzieckiem. Daje mu to poczucie bezpieczeństwa, co także istotnie wpływa na jakość snu malucha.
Na etapie rozszerzania diety
Kiedy maluch zacznie otrzymywać składniki odżywcze z innych niż mleko mamy źródeł, nocne pobudki powinny występować coraz rzadziej. Wraz z rozszerzaniem diety można zacząć przyzwyczajać dziecko do spożywania kolacji jako odrębnego posiłku, który nasyci go przed snem. Należy przy tym pamiętać, że wieczorny posiłek powinien być pożywny i lekkostrawny dla malucha, by ułatwić mu zasypianie, a nie odwrotnie. Jeżeli jednak dziecko wciąż będzie domagać się jedzenia nocą, rodzice mogą wówczas spróbować podać mu wodę zamiast dodatkowego posiłku. Spowoduje to, że maluch zacznie zjadać więcej w ciągu dnia, aby zaspokoić apetyt na noc[3]. Jednym z najczęstszych błędów w żywieniu dzieci jest utrzymywanie karmień nocnych powyżej pierwszego roku życia, warto więc tego szczególnie dopilnować[4].
Zdrowa kolacja
Warto, by wieczorny posiłek, który ma sprzyjać łatwemu zaśnięciu, zawierał tryptofan – składnik wyzwalający produkcję hormonów odpowiedzialnych za zasypianie. Ma on właściwości wyciszające, przez co wpływa na spokojny sen u dzieci[5]. Nie bez powodu zatem ciepłe mleko jest znane ze swoich usypiających właściwości – jest ono bowiem bogate właśnie w ten związek. Tryptofan znajduje się także w bananach oraz produktach bogatych w białko, takich jak jajka i sery. Dobrze jest więc uwzględnić je w kolacji dla malucha. Drugim ważnym składnikiem w kolacji dziecka są węglowodany, które nie tylko sycą, ale i delikatnie uspokajają. Dobrym ich źródłem są np. produkty zbożowe. Wybierając je, warto zadbać, aby były dopasowane do potrzeb dziecka – pochodziły z zaufanego źródła i były bezpieczne dla młodego organizmu. Prawną gwarancję odpowiedniej jakości i bezpieczeństwa produktu daje umieszczone na opakowaniu wskazanie wieku. Niemowlęta i małe dzieci to bowiem najbardziej wymagający konsumenci, dlatego nie powinny dzielić posiłków z dorosłymi. Jak pokazują wyniki badań jednak aż 36% niemowląt otrzymuje te same posiłki, co reszta rodziny, w przypadku dzieci po 1. roku życia jest to już 93%[6]. Dania z „dorosłego” stołu mogą być nieodpowiednie dla malucha, który w okresie 1000 pierwszych dni życia ma w przeliczeniu na kilogram masy ciała dużo większe zapotrzebowanie na składniki odżywcze niż dorośli!
[1] Poradnik karmienia piersią według zaleceń Polskiego Towarzystwa Gastroenterologii, Hepatologii i Żywienia Dzieci, Warszawa 2016.
[2] Semple A., What influences baby-sleeping behaviour at night?. A review of evidence. New Digest, 2008, 42: 25-30.https://www.nct.org.uk/sites/default/files/related_documents/Research%20overview-%20Baby-sleeping-behaviour_1.pdf
[3] Poradnik żywienia niemowląt, Medycyna Praktyczna, Kraków 2016.
[4] Poradnik żywienia dziecka w wieku od 1. do 3. roku życia, Instytut Matki i Dziecka, Warszawa 2013
[5] Cubero J, Chanclon B, Sanchez S, Rivero M, Rodriguez AB, Barriga C. Improving the quality of infant sleep through the inclusion at supper of cereals enriched with tryptophan, adenosine-5’- -phosphate, and uridine-5’-phosphate. Nutr. Neurosci. 2009; 12(6): 272–280.
[6] Raport z badania „Kompleksowa ocena sposobu żywienia dzieci w wieku od 5. do 36. miesiąca życia – badanie ogólnopolskie 2016 rok”, Weker H., Socha P., wsp., Instytut Matki i Dziecka, Warszawa 2017.
Źródło zdjęć: Pixabay
Artykuł indywidualny przygotowany przez program edukacyjny „1000 pierwszych dni dla zdrowia” dla portalu DOBRA MAMA.
