Bank inny niż wszystkie

Lekarze od dawna podkreślają istotny wpływ mleka kobiecego na prawidłowy rozwój niemowląt, a w szczególności wcześniaków i dzieci chorych. Z badań przeprowadzonych przez Fundację Mleka Kobiecego wynika jednak, że tylko 10% maluchów urodzonych przed 37. tygodniem ciąży jest karmionych wyłącznie mlekiem matki, a większość, bo aż 70% dokarmianych jest sztuczną mieszanką. Dlaczego tak się dzieje i czy kobieta, która nie może karmić piersią jest zdana wyłącznie na mleko modyfikowane?

Sprawdzonym i praktykowanym w wielu krajach rozwiązaniem są Banki Mleka Kobiecego, które zgodnie z opinią American Academy of Pediatrics, WHO i UNICEF są drugim po mleku własnej matki, zalecanym źródłem pokarmu podawanym noworodkom i niemowlętom. Obecnie na terenie Unii Europejskiej działa 186 tego typu instytucji.

Matczyny pokarm zawiera ponad 100 czynników przeciwzapalnych, witaminy oraz przeciwciała, które dla maluchów urodzonych przedwcześnie bądź chorych mają znaczenie w zakresie wspierania ich naturalnego rozwoju. Dodatkowo karmienie piersią może być wykorzystywane w celach terapeutycznych. Mleko kobiece to nie tylko pokarm o wysokich właściwościach odżywczych, ale przede wszystkim bezcenny lek. Siara będąca pierwszym mlekiem mamy produkowanym w 20. tygodniu ciąży działa jak naturalny antybiotyk, który dzięki zawartości przeciwciał odpornościowych, zwiększa ogólną odporność dziecka. W porównaniu do mleka „właściwego” siara jest bogatsza w leukocyty, białka i sole mineralne, odgrywające ważną rolę w dojrzewaniu przewodu pokarmowego niemowlęcia. Dodatkowo zawarte w niej przeciwciała SIgA, pokrywają szczelną warstwą nabłonek jelitowy noworodka, działając jak „płaszcz odpornościowy”, który niszczy drobnoustroje i chroni przed przenikaniem alergenów. Bardzo ważnym składnikiem naturalnego pokarmu jest DHA (kwas dokozaheksaenowy), któy wspomaga prawidłowy rozwój mózgu i wzroku dziecka, a także wzmacnia odporność. Jest go w mleku tym więcej im więcej mama karmiąca przyjmuje DHA. Żeby zapewnić odpowiednią ilość DHA w mleku matki karmiącej, powinna ona – zgodnie z polskimi Zaleceniami Ekspertów – przyjmować min. 200 mg DHA dziennie w formie suplementu ponad spożycie z diety, a przy małym spożyciu ryb – 400-600 mg.- podkreśla Agnieszka Pawłowska-Wypych.

Pokarm na wagę złota
Metoda gromadzenia pokarmu naturalnego funkcjonuje już od ponad 100 lat. W Polsce znana jako tzw. „laktarnia” została założona w 1911 roku przez lwowskiego pediatrę prof. Progulskiego. Kobiety mogły dzielić się nadmiarem pokarmu z matkami, które go nie posiadały bądź z różnych przyczyn nie mogły go podawać swoim pociechom. Była to druga tego typu instytucja na świecie. Banki Mleka Kobiecego (w dzisiejszym tego słowa znaczeniu) w naszym kraju działają od 2012 roku. Są to wyspecjalizowane laboratoria, których zadaniem jest pozyskiwanie, przechowywanie, a także dostarczanie kobiecego mleka maluchom, które z wielorakich przyczyn nie mogą być karmione przez własne mamy. – dodaje Agnieszka Pawłowska-Wypych.

Bezpieczeństwo przede wszystkim
Mamy stając przed wyborem karmienia pokarmem pochodzącym z Banku Mleka czy mieszkankami modyfikowanymi często wybierają tę drugą opcję, obawiając się, że mleko od obcej kobiety może być zanieczyszczone i zagrażać zdrowiu ich maleństwa. Jest to oczywiście nieprawdą.
Proces pobierania oraz przechowywania pokarmu poddawany jest ścisłej, wystandaryzowanej kontroli i składa się z kilku następujących po sobie etapów przyjętych przez Europejskie Stowarzyszenie Banków Mleka. Na początku mleko poddawane jest pierwszej analizie mikrobiologicznej i w zależności od jej wyników zostaje podjęta decyzja dotycząca kolejnego procesu – pasteryzacji. Ta wykonywana jest za pomocą metody Holtera. Jej zadaniem jest zneutralizowanie bakterii i wirusów, w tym również cząsteczek wirusa HIV, HBV czy prątków gruźlicy mogących znaleźć się w mleku. Tak przygotowany pokarm poddawany jest następnie drugiemu badaniu mikrobiologicznemu i zamrożeniu. Może być przechowywany przez okres maksymalnie 3 miesięcy, w temperaturze -20°C. Pozyskane w ten sposób mleko, mimo że różni się od tego podawanego od razu z piersi mamy, zachowuje wszystkie najważniejsze właściwości oraz składniki odżywcze potrzebne do prawidłowego funkcjonowania dziecka.

Dla kogo mleko z banku?
Pokarm gromadzony w Bankach Mleka Kobiecego jest szansą na prawidłowy rozwój:
– wcześniaków, znajdujących się w grupie ryzyka zachorowania na martwicze zapalenie jelit i sepsę;
– dzieci, których matki są nosicielkami wirusa HIV – matczyne mleko spowalnia rozwój AIDS;
– niemowląt z wrodzonymi chorobami metabolicznymi, niedorozwojem oraz niewydolnością nerek;
– maluchów, których matki mają za mało pokarmu bądź z powodów zdrowotnych nie mogą karmić piersią.

Banki Mleka Kobiecego w Polsce
Obecnie działają 3 Banki Mleka Kobiecego w Polsce: w Warszawie, Rudzie Śląskiej i Toruniu. Placówka warszawska współpracująca z Samodzielnym Publicznym Szpitalem Klinicznym, stanowiącym
część Kliniki Neonatologii oraz ta w R udzie Śląskiej, zgromadzone mleko przeznacza wyłącznie na użytek swoich małych pacjentów. Trzeci oddział natomiast o zasięgu regionalnym, otwarty 28 maja 2013 roku w Wojewódzkim Szpitalu Zespolnym im. L. Rydygiera w Toruniu, zebrane zasoby mleka dzieli na szerszą skalę. Przekazuje je zarówno dzieciom ze Szpitala Wojewódzkiego na Bielanach i Szpitala Dziecięcego, jak i wszystkim potrzebującym noworodkom z województwa Kujawsko – Pomorskiego.
Bank Mleka Kobiecego w Toruniu w tym roku obchodził 1 rok działalności. W ciągu tego czasu do placówki dostarczono 252 litry mleka od 36 honorowych dawczyń, wykonano 450 analiz składu pokarmu kobiecego oraz 69 pasteryzacji. Te liczby nie tylko uświadamiają misję działania takich placówek i potrzebę powoływania kolejnych, ale wskazują także na wektor postępu medycyny, która nie ustaje w poszukiwaniu jeszcze doskonalszych rozwiązań służących zdrowiu naszych najmłodszych pacjentów. – przypomina Agnieszka Pawłowska-Wypych.

I Ty możesz pomóc
Dawczynią Banku Mleka Kobiecego może zostać każda zdrowa kobieta w okresie laktacji, która prowadzi prawidłowy tryb życia i ma nadmiar swojego pokarmu. Wystarczy, że świeżo upieczona mama zgłosi się do wybranego Banku Mleka i przejdzie proces kwalifikacji (badania serologiczne oraz szczegółowy wywiad – stan zdrowia, przebyte choroby, zabiegi medyczne, przyjmowane leki, styl życia). Po pozytywnej weryfikacji oraz deklaracji dawczyni o przestrzeganiu obowiązujących w danym banku procedur, następuje pobranie pokarmu. Mleko może być oddawane zarówno przez kobiety we wczesnym okresie połogu, jak również kilka lub kilkanaście tygodni po porodzie.
Badania prowadzone na całym świecie wykazują, że dzieci karmione naturalnym mlekiem osiągają dużo lepsze wyniki w testach na inteligencję, rzadziej chorują na nadciśnienie, cukrzycę czy otyłość. Europejskie Stowarzyszenie Banków Mleka potwierdza, że mama wcześniaka bądź dziecka chorego dokarmianego mlekiem pozyskanym z takiej placówki, otoczona właściwą opieką laktacyjną i psychologiczną, ma zwiększone szanse na rozpoczęcie z czasem naturalnego karmienia swojego dziecka. Pamiętajmy, że Banki Mleka Kobiecego to szansa dziecka na zdrowy start, którego wartość na drodze jego dalszego rozwoju jest niepoliczalna. Warto się nią dzielić.

Korzyści z karmienia mlekiem kobiecym:
Zmniejszenie zachorowalności na:
– bakteryjne zapalenie opon mózgowo-rdzeniowych;
– późną posocznicę u wcześniaków;
– bakteriemię;
– zakażenie układu moczowego;
– martwicze zapalenie jelit;
– biegunki;
– infekcyjne zapalenie dróg oddechowych;
– zapalenie ucha środkowego;
– SIDS – zespół nagłej śmierci niemowląt.
Niższe ryzyko:
– nadwagi, otyłości;
– astmy;
– cukrzycy;
– zakażenia układu moczowego

Konsultacja: Agnieszka Pawłowska-Wypych, Biotechnolog, Dyrektor ds. Nauki i Rozwoju w firmie Sequoia oraz Honorowy członek Polskiego Towarzystwa Neonatologicznego