Karmienie piersią od A do Z

Czwarty Poradnik edukacyjnego programu „1000 pierwszych dni dla zdrowia” już dostępny! Zbliżający się Polski Tydzień Promocji Karmienia Piersią to doskonała okazja, by przedstawić już czwartą z serii publikację edukacyjnego programu „1000 pierwszych dni dla zdrowia” – Poradnik karmienia piersią według zaleceń Polskiego Towarzystwa Gastroenterologii, Hepatologii i Żywienia Dzieci (PTGHiŻD). Jaką rolę odgrywa karmienie piersią w programowaniu żywieniowym i prewencji otyłości? Jaki ma wpływ na zdrowie dziecka teraz i w przyszłości? Dlaczego pokarm kobiecy uważany jest przez ekspertów za najbardziej specjalistyczne pożywienie dla niemowląt? Na te i inne pytania odpowiedzi udzieli najnowszy, opracowany przy współpracy wybitnych ekspertów, bezpłatny Poradnik karmienia piersią według zaleceń PTGHiŻD.

Karmienie piersią stanowi jeden z fundamentów budowania zdrowia najmłodszych pokoleń Polaków. To ważny element programowania żywieniowego we wczesnym okresie życia. By wspierać promocję tego typu karmienia, PTGHiŻD opracowało i zaadaptowało do warunków polskich najnowsze wytyczne międzynarodowych towarzystw naukowych i renomowanych instytucji oraz zespołów ekspertów. Celem, do którego należy dążyć, są zalecenia Światowej Organizacji Zdrowia (WHO) – wyłączne karmienie piersią przez 6 pierwszych miesięcy życia dziecka oraz jego kontynuacja po rozszerzeniu diety nawet do 2. roku życia. Niestety, dane z badania opublikowanego w 2015 roku, wskazują, że podstawowe zalecenia WHO dotyczące karmienia naturalnego w Polsce nie są realizowane. Niedostateczne wsparcie i edukacja kobiet w tym zakresie stanowi główny powód rezygnacji matek z karmienia piersią, niestety już nawet w ciągu 1 miesiąca życia dziecka. Powody rezygnacji z karmienia piersią wynikają często z niewiedzy i błędnego przekonania, bo 35% matek dzieci do 4. m.ż. i 48% matek dzieci do 6.m.ż. . deklaruje, że powodem zaprzestania karmienia piersią było poczucie, że dziecko się nie najada lub przekonanie o braku pokarmu.

W odpowiedzi na niepokojące wyniki badania oraz realne potrzeby kobiet, które chcą karmić naturalnie i poszukują kompleksowego źródła wiedzy, powstał Poradnik karmienia piersią według zaleceń PTGHiŻD, który, poza ekspercką wiedzą, będzie dla nich wsparciem i pomoże rozwiać wątpliwości związane z procesem laktacji. „Aktualne rekomendacje to nie rewolucja w zaleceniach, a wyłącznie przypomnienie o tym nowym pokoleniom lekarzy i rodziców” – mówi prof. Hanna Szajewska – Kierownik Kliniki Pediatrii Warszawskiego Uniwersytetu Medycznego. – „Rewolucja nie jest potrzebna, bo karmienie piersią było, jest i będzie optymalnym sposobem żywienia niemowląt. Karmienie piersią to najlepsze, co można dać dziecku”.

Poradnik karmienia piersią został zainspirowany potrzebami mam i przyszłych mam. Mamy, które pragną karmić piersią, stają często w obliczu licznych, często sprzecznych ze sobą źródeł informacji, co powoduje dezorientację. Dlatego podczas redagowania Poradnika ściśle współpracowali zarówno eksperci z zakresu pediatrii, jak i specjaliści ds. żywienia. Publikacja porusza cały szereg zagadnień związanych z karmieniem naturalnym. Poza rozdziałami poświęconymi analizie składu mleka i prawidłowym technikom karmienia, zawiera wiele praktycznych wskazówek, dotyczących codziennych czynności związanych z karmieniem piersią oraz diety kobiety karmiącej. W Poradniku znaleźć można również zbiór faktów i mitów związanych z karmieniem piersią.

Kobiety w ciąży oraz rodzice najmłodszych dzieci coraz częściej zdają sobie sprawę z wpływu prawidłowego żywienia na przyszłe zdrowie już od momentu poczęcia, a następnie w niemowlęctwie i wieku dziecięcym i chcą ten czas wykorzystać jak najlepiej. To ważne, ponieważ 1000 pierwszych dni życia dziecka ma fundamentalne znaczenie dla zdrowia dziecka teraz i w jego dorosłym życiu. Jeszcze długo po narodzinach, w okresie karmienia piersią i rozszerzania diety dziecka intensywnie rozwija się jego mózg, kształtuje układ odpornościowy, dojrzewa układ pokarmowy i programuje się metabolizm. W tym czasie kształtują się także nawyki żywieniowe. Poprzez prawidłowe żywienie w okresie tego intensywnego rozwoju i wzrostu, rodzice mają realny wpływ na zdrowie dziecka teraz i w przyszłości.

Poradnik karmienia piersią według zaleceń PTGHiŻD to, po kampanii „Mamo, razem damy radę nauczyć się karmienia piersią”, kolejna inicjatywa wspierająca karmienie naturalne realizowana przez edukacyjny program 1000 pierwszych dni dla zdrowia. Poradnik opracowała redaktor i mama czwórki dzieci – karmionych piersią – Aldona Mikulska, przy konsultacji z ekspertami z zakresu żywienia najmłodszych dzieci. Rozdział poświęcony diecie mamy karmiącej przygotowała dr inż. dietetyki Joanna Rachtan-Janicka. Poradnik karmienia piersią to już czwarta wartościowa publikacja, stworzona w ramach edukacyjnego programu „1000 pierwszych dni dla zdrowia”. W lutym 2013 roku opublikowano Poradnik żywienia dziecka w wieku od 1. do 3. roku życia, w październiku 2013 roku – Poradnik żywienia kobiet w ciąży, natomiast pod koniec 2014 roku ukazał się Poradnik żywienia niemowląt. Krok po kroku od narodzin do pierwszych urodzin. Pełne wersje wszystkich poradników są dostępne na edukacyjnej platformie www.1000dni.pl.

6 zaskakujących faktów na temat karmienia piersią

Karmienie piersią to ważny element programowania żywieniowego we wczesnym okresie życia. Mleko matki jest najlepszym i najbezpieczniejszym pokarmem dla niemowlęcia. Składniki zawarte w mleku mamy wzmacniają kształtujący się układ odpornościowy, wspierają rozwój mózgu, układu nerwowego oraz dojrzewanie układu pokarmowego. Karmienie piersią programuje metabolizm i kształtuje prawidłowe nawyki żywieniowe już od pierwszych chwil po narodzinach. Z okazji Polskiego Tygodnia Promocji Karmienia Piersią edukacyjny program „1000 pierwszych dni dla zdrowia” przygotował – na podstawie wieloletnich badań oraz najnowszego Poradnika karmienia piersią według zaleceń PTGHiŻD – najciekawsze i zaskakujące fakty związane z karmieniem piersią,.
• Mamy chłopców produkują inne mleko niż mamy dziewczynek
Mleko kobiece zmienia się i dostosowuje do potrzeb dziecka. Skład mleka kobiecego zmienia się wraz z wiekiem dziecka, w zależności od pory dnia, a nawet podczas pojedynczego karmienia. Jest również dostosowany do płci dziecka. Mleko mamy karmiącej syna jest inne mleko niż mleko kobiety, która urodziła córkę. Chłopcy rosną szybciej niż dziewczynki, dlatego mają większe zapotrzebowanie energetyczne. Gruczoły mlekowe kobiety dostosowują ilość produkowanego mleka do wielkości jego spożycia przez niemowlę.
• Karmienie piersią wywiera długotrwały pozytywny wpływ na masę ciała matki
W czasie ciąży kobieta w naturalny sposób przybiera na masie więcej niż wynikałoby z rosnącej masy ciała płodu. Po porodzie większość mam chciałaby zrzucić nagromadzoną w organizmie tkankę tłuszczową. Zwiększony wydatek energetyczny spowodowany laktacją przyczynia się do „spalania” tłuszczu z organizmie. W ciągu pierwszych 6 miesięcy karmienia piersią dobrze odżywiona kobieta traci ok. 0,8 kg miesięcznie. W następnych miesiącach laktacji utrata masy ciała ma już bardziej zmienny charakter.
• Skład mleka matki zmienia się nawet podczas jednego karmienia
Podczas karmienia zwiększa się wartość energetyczna mleka, rośnie jego gęstość i zmienia się jego kolor. Zmiany te są wynikiem rosnącej liczby kulistych cząsteczek tłuszczu uwalnianych przez komórki wytwarzające mleko. Jak podaje Poradnik karmienia piersią , w trakcie dowolnego karmienia mleko w pierwszej fazie ma zaspokoić pragnienie dziecka,
a dopiero później stopniowo także głód. Dlatego też im dłużej dziecko ssie, tym bardziej kaloryczny staje się pokarm.
• Ilość mleka nie zależy od rozmiaru biustu mamy
O wielkości piersi decyduje ilość tkanki tłuszczowej. Wielkość piersi przed ciążą niewiele mówi o zdolności do produkcji mleka. Niezależnie od początkowej wielkości, tkanka piersi musi przejść ogromne zmiany, by mama mogła karmić swoje dziecko. Zmiany te zachodzą pod wpływem hormonów, a rozpoczynają się tuż po zapłodnieniu. Zwiększa się ukrwienie piersi, zmienia się tkanka gruczołowa, powodując istotne zmiany wielkości piersi w różnych okresach ciąży. Organizm kobiety zaczyna produkować podobny do mleka płyn mniej więcej w połowie ciąży. Przed urodzeniem dziecka trudno zgadnąć, jaki rozmiar będą miały piersi w czasie laktacji. Ich objętość najwyraźniej powiększy się po około miesiącu karmienia.
• Mleko matki jest nośnikiem informacji dla dziecka
Mleko matki ma słodki smak lubiany przez dzieci. Znajduje się w nim ok. 40 różnych substancji zapachowych, które wpływają na reakcje behawioralne malucha. Niemowlęta mogą odróżniać mleko matki od mleka innej kobiety po zapachu. Dzięki karmieniu, niemowlę zapoznaje się także z zapachem żywności oraz napojów jakie spożywa mama, co może zwiększać lub zmniejszać akceptacje pewnych produktów żywnościowych w późniejszym wieku.
• Zdrowie matki i dziecka są ze sobą ściśle związane
W okresie ciąży stopniowo wzrastają potrzeby żywieniowe kobiety. Zaspokajanie tych potrzeb (przy zachowaniu odpowiednich limitów) decyduje o zdrowiu matki i dziecka. Odpowiednia dieta mamy w ciąży i w ciągu pierwszych dwóch lat po urodzeniu dziecka pozwala nie tylko dobrze odżywić niemowlę, zadbać o jego zdrowie i samopoczucie, ale również zapewnić mu zdrowie w przyszłości. Za długoterminowy wpływ diety matki na zdrowie dziecka odpowiedzialne są mechanizmy programowania żywieniowego regulujące bilans energetyczny