Nudności i spółka, czyli jak radzić sobie z ciążowymi bolączkami?

Spóźnia ci się miesiączka, a test ciążowy pokazuje wyraźne dwa paski: „Witaj w klubie ciężarnych!”. Oprócz radości, euforii i ogólnego podekscytowania możesz odczuwać też najróżniejsze objawy ciążowe.

Przyszłe mamy najczęściej skarżą się na zmiany nastroju, apetytu, smaki na nietypowe potrawy, dolegliwości, które nigdy wcześniej im się nie zdarzały, takie jak: nudności, wzdęcia i zaparcia, zgaga, hemoroidy czy bóle podbrzusza, kręgosłupa i pleców. Większość z nich jest zupełnie naturalna dla ciąży, warto jednak wiedzieć, jak sobie z nimi radzić i łagodzić niektóre objawy.

Nudności, wymioty

Zmiany hormonalne, jakie zachodzą od początku ciąży, służą przede wszystkim powstającemu nowemu życiu i mają zapewnić mu najlepsze warunki rozwoju. Decydujące znaczenie ma tu przewód pokarmowy. Tą drogą dostarczane są niezbędne witaminy, minerały, węglowodany, białka, tłuszcze i wiele innych związków zależnych od twoich preferencji żywieniowych. Zmiany hormonalne wpływają także na pH przewodu pokarmowego. Stąd zmiana apetytu i odczuwania smaków, czasem przewrażliwienie objawiające się nudnościami i wymiotami. Burza hormonalna zwykle po kilku tygodniach cichnie i od około 9–12 tygodnia ciąży powinnaś już czuć się dobrze.

Zgaga

Może być odczuwana w czasie ciąży, szczególnie w późniejszych miesiącach, kiedy macica uciska żołądek. Pomocne w tym przypadku może być picie mleka i niegazowanej wody mineralnej oraz unikanie pozycji leżącej bezpośrednio po posiłku. Wskazany jest także krótki spacer lub odpoczynek w pozycji siedzącej. Można zmniejszyć dolegliwości, pijąc przed posiłkiem pół szklanki zakwasu buraczanego czy codziennie rano sok wyciśnięty z cytryny. Dobrze też robią oliwki, kiszone ogórki, kiszona kapusta (nie kwaszona). Warto też zrezygnować z nadmiaru czerwonego mięsa i tłustych potraw na rzecz surowych warzyw.

Wzdęcia i zaparcia

Hormony ciążowe często spowalniają perystaltykę jelit, dlatego też powinnaś spożywać jak najwięcej świeżych owoców i warzyw, ciemnego pieczywa, kaszy jaglanej, gryczanej oraz pić dużo wody – niegazowanej! Unikaj białego pieczywa, potraw tłustych i ciężkostrawnych oraz słodyczy. Bardzo skuteczne okazuje się picie 3–4 łyżek mielonego siemienia lnianego zalanego wrzątkiem. Taki kleik dwa razy dziennie potrafi zdziałać więcej niż inne sposoby na zaparcia.

Bezsenność

Problemy ze snem zdarzają się dość często u kobiet ciężarnych. Rosnący brzuszek sprawia wiele trudności ze znalezieniem odpowiedniej pozycji do spania, szczególnie w późniejszym etapie ciąży. Dlatego aby dobrze się wysypiać, dbaj o dietę. O ile masz taką możliwość, wybierz się przed snem na krótki spacer. Zadbaj o świeże powietrze w sypialni oraz o czystą pościel. Możesz też wypróbować spanie na specjalnych poduszkach-rogalach zaprojektowanych z myślą o kobietach ciężarnych. Ważne, aby nie siedzieć przed monitorem komputera przed zaśnięciem. Ostre światło ekranu pobudza ośrodki aktywności, a to utrudnia szybkie zasypianie.

Bóle kręgosłupa i pleców

Stanowią często jedne z najbardziej nieprzyjemnych dolegliwości mam. Zazwyczaj pojawiają się one w wyniku rozluźnienia więzadeł kręgosłupa spowodowanego zmianą środka ciężkości ciała kobiety. Ważne jest więc, abyś poza dostarczaniem w pożywieniu odpowiednich minerałów i związków zachowała aktywność fizyczną oraz ułatwiła sobie chodzenie, nosząc obuwie na płaskiej podeszwie. Dużą pomocą są też ćwiczenia wykonywane pod nadzorem fachowca w szkole rodzenia.

Anemia

Anemia powinna być opanowana i wyrównana, zanim zajdziesz w ciążę, jednak jeśli już spodziewasz się dzidziusia, należy dążyć do jak najlepszego poprawienia parametrów krwi, tym bardziej że ma to wpływ nie tylko na rozwijające się dziecko, ale i na sam poród. Należy wykluczyć lub leczyć stany zapalne, podczas których organizm traci dużo żelaza, co przekłada się na niską zawartość hemoglobiny. Anemia może być też przyczyną bolesnych skurczów macicy, które szczególnie w początkowych miesiącach ciąży mogą budzić twoje obawy. Podczas konsultacji z lekarzem powinnaś więc wyjaśnić, czy są one objawem szybkiego powiększania się i bolesności macicy czy właśnie niedoborów żelaza.

Hemoroidy

Hemoroidy, o których pisaliśmy tutaj, są często skutkiem zaparć, ale też utrudnień w powrocie krwi żylnej do serca z miednicy mniejszej. Dbanie o prawidłowy skład diety, regularne wypróżnienia i odpowiednie nawodnienie pozwolą ci uniknąć tych dolegliwości. Częstym błędem jest zbyt mała ilość przyjmowanych płynów lub picie takich, które zwiększają ilość oddawanego moczu. Wtedy treść w jelicie grubym pozostaje zbyt osuszona, co może prowadzić do zaparć, a te nasilają hemoroidy. Czasami przyczyną zaparć jest też niedoczynność tarczycy.

Żylaki

Są one efektem utrudnionego powrotu krwi z kończyn dolnych. Zniszczenie zastawek żylnych objawia się poszerzeniem średnicy żył i tworzeniem żylaków, w których może dochodzić do zalegania krwi, tworzenia skrzeplin. Jeśli taka skrzeplina się oderwie, może zaczopować naczynia krwionośne w płucach. Musisz więc skupić się na przeciwdziałaniu powstawaniu żylaków, a jeśli już się pojawią – na leczeniu pod kontrolą lekarza. Na żylaki stanowiące przyczynę dolegliwości w ciąży stosuje się odpowiednio dobrane opaski uciskowe, szczególnie jeśli kobieta szykuje się do porodu.

Kiedy męczą cię nudności

Istnieją sposoby, aby pomóc samej sobie i nie męczyć się z nieprzyjemnymi objawami:
ZRÓB BADANIA
Na początku podczas konsultacji z lekarzem prowadzącym należy wykluczyć inne choroby, które wcześniej nie były rozpoznane, a dają te dolegliwości. Często bowiem w ciąży ujawniają się zaburzenia, które po porodzie znikną, ale ponownie mogą wystąpić za kilkanaście lat. Najczęściej dzieje się tak w przypadku zaburzeń pracy tarczycy czy nieprawidłowej tolerancji węglowodanów, dlatego warto wtedy wykonać badanie USG tarczycy.
OGRANICZ CUKIER
Chcąc uniknąć zaburzeń tolerancji węglowodanów, ogranicz w diecie nadmiar słodyczy i prostego cukru, którego obecnie jest pod dostatkiem w bardzo wielu produktach: od napojów gazowanych, poprzez tak lubiane płatki śniadaniowe, do kilku łyżeczek cukru w kawie czy herbacie pitej kilka razy dziennie. Takie łyżeczki pomnożone przez dni dają czasem w ciągu miesiąca imponujące ilości. Cukier dostarczany organizmowi w nadmiarze sprzyja rozwojowi nieprawidłowej flory jelitowej, która będzie mogła powodować wzdęcia, nudności czy większą skłonność do nawracających infekcji grzybiczych.
ZADBAJ O WŁAŚCIWĄ DIETĘ
Powinnaś zadbać o prawidłowy skład flory jelitowej i w ten sposób pomóc organizmowi w utrzymaniu odporności i zdrowia, co przełoży się na dobre samopoczucie. Możesz przyjmować dodatkowo probiotyki, ale trzeba pamiętać, aby były to szczepy żywe i pochodzące z „polskiej populacji”, ponieważ w naszej strefie klimatycznej jemy inne produkty niż np. w Norwegii czy we Włoszech.
Samo przyjmowanie probiotyków nie oznacza jednak, że będą się one dobrze czuły w przewodzie pokarmowym. Do rozwoju potrzebny jest im błonnik. Najlepiej, aby pochodził on ze świeżych warzyw i owoców. Dobrze też, jeśli te produkty będą się różnić pod względem barw i smaków, ponieważ w różnych kolorach zawarte są odmienne, niezwykle cenne flawonoidy. Nie obieraj więc owoców ze skórki, bo właśnie w skórce jest łatwo rozpuszczalny błonnik i bezcenne flawonoidy. Musisz być pewna, że produkty te pochodzą z upraw ekologicznych, w których nie stosuje się chemicznych nawozów i środków ochrony roślin.

Tekst: dr n. med. Tadeusz Oleszczuk, ginekolog-położnik, www.tadeuszoleszczuk.pl