Roczniak przy świątecznym stole. Jakie potrawy wigilijne można podać małemu dziecku? [Przepis]
Święta Bożego Narodzenia to moment spotkań z bliskimi. Rodzina dużo czasu spędza przy stole, na którym – przede wszystkim w wigilijny wieczór – można znaleźć wiele tradycyjnych pyszności. Nie wszystkie świąteczne dania są jednak odpowiednie dla dziecka po 1. roku życia, ponieważ brzuszek roczniaka wciąż jest delikatny i wrażliwy. Mimo dużego zainteresowania potrawami spożywanymi przez mamę i tatę, maluch nie jest jeszcze gotowy na posiłki dorosłych. Co zatem można podać dziecku z wigilijnego stołu? Podpowiadamy!
Duże potrzeby małego brzuszka
Dziecko po 1. roku życia w oczach bliskich może wydawać się już naprawdę „dorosłe”. Stawia pierwsze kroki, wypowiada kolejne słowa i jest niezwykle ciekawe świata. Chętnie poznaje też nowe smaki i z zainteresowaniem przygląda się temu, co jedzą jego rodzice. Brzuszek roczniaka wciąż jednak jest bardzo delikatny i wrażliwy, a tym samym niegotowy na dania z dorosłego stołu. Dlaczego?
Jak wynika z badań, dieta dorosłego mieszkańca Polski zawiera zbyt mało warzyw, owoców, kasz, ryb, mleka i jego przetworów, a za dużo soli, cukru czy słodzonych napojów, których w codziennym menu małego dziecka należy unikać. Dodatkowo jadłospis dorosłych zazwyczaj jest też bardziej ciężkostrawny1. Dlatego nieodpowiednim wyborem dla małego dziecka w czasie świąt będzie np. karp. Lepiej unikać dań dosalanych i dosładzanych, smażonych na głębokim tłuszczu, doprawianych, np. octem, czy gazowanych napojów.
1000 pierwszych dni życia to czas tzw. programowania żywieniowego. To moment, w którym kształtują się nawyki żywieniowe malucha, wpływające na dokonywane przez niego w dorosłym życiu wybory. Właśnie dlatego prawidłowo zbilansowana dieta, dostarczająca niezbędne witaminy i składniki mineralne, to najlepszy sposób na wsparcie rozwoju dziecka. Jak więc układać jadłospis malucha, zwłaszcza w tak wyjątkowym czasie w roku? W tym zadaniu pomocny może być np. opracowany przez ekspertów z Instytutu Matki i Dziecka modelowy talerz żywieniowy2, który wskazuje orientacyjną liczbę i wielkość porcji, z uwzględnieniem różnych produktów spożywczych, które roczniak, a także dwu- i trzylatek powinien spożywać w ciągu dnia. Zgodnie z tymi wskazówkami dziecko w wieku od 1. do 3. roku życia każdego dnia powinno otrzymywać 5 porcji produktów zbożowych i warzyw, 4 porcje owoców, 3 porcje mleka i produktów mlecznych i od 1 do 2 porcji mięsa, ryb, jajek oraz tłuszczów.
Czy wiesz, że…
dziecko, które ukończyło 1. rok życia, ma znacznie mniejszy żołądek niż osoba dorosła, ale jednocześnie większe zapotrzebowanie na niektóre składniki odżywcze? Roczne dziecko potrzebuje nawet do 6 razy więcej pewnych składników odżywczych niż starsi członkowie rodziny (w przeliczeniu na kilogram masy ciała). To 6 razy więcej witaminy D i 4 razy więcej wapnia, jodu oraz żelaza, a także 3 razy więcej witamin A i C3. Specjaliści podkreślają, że wiele dzieci w tym wieku nie spożywa wraz z dietą wystarczającej ilości m.in. witaminy D oraz jodu4. Dostarczenie młodemu organizmowi tak wielu ważnych składników odżywczych jest więc wyjątkowo ważnym, a jednocześnie wymagającym zadaniem dla rodziców.
Świąteczne menu dla malucha
Święta to czas, w którym na rodzinnych stołach znaleźć można prawdziwe rarytasy. Roczniak może być żywo zainteresowany daniami, których nigdy nie widział, a które ochoczo zajadają jego bliscy. Jak poradzić sobie w takiej sytuacji, aby dziecko przy rodzinnym stole nie czuło się wykluczone? Warto przygotować posiłki specjalnie dla niego.
Dobrze, aby wigilijne menu dla małego dziecka zawierało potrawy bezpieczne (np. bez ości) i zaspokajające potrzeby jego organizmu. Odpowiedni dla roczniaka będzie barszcz czerwony z kawałkami buraków, doprawiony sokiem z cytryny i oliwą z oliwek. W czasie świąt niemal wszyscy zajadają się tradycyjną sałatką jarzynową. Rodzice mogą przygotować jej wersję dla malucha: z pokrojonymi w kostkę marchewką, ziemniakiem i jabłkiem, z dodatkiem groszku oraz jogurtu naturalnego zamiast majonezu.
Kiedy dziecko chciałoby zjeść rybę, warto podać mu ugotowany na parze filet, np. z łososia. Do picia najlepsza jest woda, jednak roczniak może skosztować odrobinę niesłodzonego kompotu z suszu. Odpowiednia dla małego smakosza będzie także dietetyczna wersja ryby po grecku, przygotowana np. z filetem z dorsza pod marchewkową pierzynką.
Może się również zdarzyć, że dziecko chciałoby zjeść deser. Słodki, polany lukrem makowiec może nie być najlepszym wyborem. Odpowiedniejsza będzie np. dopasowana do wieku kaszka z dodatkiem rodzynek lub sernik z odżywczą formułą na bazie mleka. Taki deser może zasmakować także dorosłym!
Jak przygotować sernik dla juniora?
Składniki na tortownicę o średnicy 21 cm:
Masa serowa:
-
500 g półtłustego twarogu,
-
180 ml (ok. ¾ szklanki) odżywczej formuły na bazie mleka Bebiko Junior 3 NUTRIflor Expert przygotowanej zgodnie z opisem na opakowaniu,
-
5 g (łyżeczka) agar-agar,
-
100 ml (10 łyżek) przegotowanej gorącej wody,
-
150 g (3 garście) borówek.
Spód:
-
140 g (3 garście) daktyli,
-
100 ml (10 łyżek) przegotowanej ciepłej wody,
-
1,5 łyżeczki ciemnego kakao bez cukru,
-
1,5 łyżki masła.
Sposób przygotowania:
Spód:
Przed rozpoczęciem przygotowania sernika namocz daktyle w ciepłej wodzie. Po upływie 20 minut umieść daktyle w malakserze lub misie blendera, dodaj kakao oraz masło, a następnie zmiksuj do połączenia się składników. Do uzyskanej masy dodaj płatki owsiane, całość wymieszaj szpatułką, a następnie umieść na całej powierzchni dna tortownicy (wcześniej delikatnie natłuszczonej).
Masa serowa:
Do miseczki wlej gorącą wodę i rozpuść w niej agar-agar – odstaw do ostygnięcia (do uzyskania temperatury 35-40 stopni Celsjusza). W malakserze lub misie blendera umieść twaróg, rozpuszczony i wystudzony agar-agar, miód oraz przygotowaną wcześniej odżywczą formułę na bazie mleka – całość zmiksuj do momentu uzyskania gładkiej konsystencji. Gotową masę serową przelej do tortownicy na przygotowany wcześniej spód. Na wierzchu masy serowej rozłóż borówki. Gotowy sernik umieść w lodówce do schłodzenia i całkowitego stężenia na około 2 godziny.
To warto wiedzieć
Eksperci ze Światowej Organizacji Zdrowia (WHO) zalecają kontynuowanie karmienia piersią dziecka po 1. roku życia – pokarm mamy powinien być elementem codziennej diety malucha nawet do 2. roku życia lub dłużej, tak długo, jak będzie chciała tego i mama, i dziecko5. Jeśli jednak kontynuowanie karmienia piersią nie jest możliwe, po 1. roku życia warto sięgnąć po dopasowaną do potrzeb malucha odżywczą formułę na bazie mleka (dawniej mleko modyfikowane typu Junior), wzbogaconą w witaminy i składniki mineralne.
Warto wiedzieć, że już 2 kubki Bebiko Junior 3 NUTRIflor Expert (2 x 200 ml) każdego dnia pomagają w pokryciu zapotrzebowania rocznego dziecka na ważne składniki. M.in.:
-
89% dziennego zapotrzebowania na witaminę D,
-
74% dziennego zapotrzebowania na żelazo,
-
71% dziennego zapotrzebowania na wapń i jod6.
Produkt zawiera również witaminy A, C i D dla prawidłowego funkcjonowania układu odpornościowego oraz kwas ALA (omega 3) dla wsparcia prawidłowego rozwoju mózgu i tkanki nerwowej. Dodatkowo w porównaniu do mleka krowiego 2% Bebiko Junior 3 NUTRIflor Expert zawiera aż 17 razy więcej witaminy C i 163 razy więcej witaminy D, które są ważne w diecie juniora.
Sprawdź!
Więcej ciekawych (nie tylko świątecznych!) przepisów na dania dla roczniaka można znaleźć w najnowszym ebooku „Pysznie i wartościowo. Poznaj tajniki żywienia rocznego dziecka”. Na stronie BebiKlub.pl do dyspozycji rodziców są również ekspertki z Serwisu Konsumenckiego. Dzięki swojemu doświadczeniu i wiedzy doradzą oraz odpowiedzą na pytania związane m.in. z prawidłowym żywieniem małego dziecka.
Ważne informacje: Karmienie piersią jest najwłaściwszym i najtańszym sposobem żywienia niemowląt oraz jest rekomendowane dla małych dzieci wraz z urozmaiconą dietą. Mleko matki zawiera składniki odżywcze niezbędne do prawidłowego rozwoju dziecka oraz chroni je przed chorobami i infekcjami. Karmienie piersią daje najlepsze efekty, gdy matka prawidłowo odżywia się w ciąży i w czasie laktacji oraz gdy nie ma miejsca nieuzasadnione dokarmianie dziecka. Przed podjęciem decyzji o zmianie sposobu karmienia matka powinna zasięgnąć porady lekarza.
2 Poradnik żywienia dziecka w wieku od 1. do 3. roku życia. Praktyczne zastosowanie norm i zaleceń żywieniowych pod red. H. Weker i wsp. Instytut Matki i Dziecka, 2020.
3 W przeliczeniu na kg masy ciała zgodnie z: Normy żywienia dla populacji Polski i ich zastosowanie pod red. M. Jarosz i in. NIZP-PZH, 2020.
4 Komentarz do artykułu Stosowanie mleka modyfikowanego dla młodszych dzieci, oprac. prof. Piotr Socha, STANDARDY MEDYCZNE/PEDIATRIA, 2022/T19.
5 World Health Organization, Infant and young child feeding, 2009.
6 W przeliczeniu na kg masy ciała, zgodnie z: Normy żywienia dla populacji Polski i ich zastosowanie pod red. M. Jarosz i in. NIZP-PZH, Warszawa 2020.