Chora mama, chory maluch

Układ odpornościowy u dzieci rozwija się na przełomie lat, dlatego dorośli chorują odmiennie w porównaniu do dzieci. Czasem nawet „zwykła” infekcja u osoby dorosłej może być śmiertelna dla dziecka.

Infekcje układu oddechowego

Występują zazwyczaj w okresie noworodkowym. Do 2. roku życia najczęściej są to zakażenia dolnych dróg oddechowych, czyli zapalenie oskrzelików. Tutaj najczęstszą przyczyną jest wirusowe zakażenie nabłonka dróg oddechowych (wywołane przeważnie przez wirus RSV). Do zakażenia dochodzi drogą kropelkową (np. kichanie) oraz poprzez kontakt z przedmiotami zakażonymi, jak zabawki, klamki od drzwi, stół (wirus może przetrwać na przedmiotach przez wiele godzin). Około 90% dorosłych miało kontakt z wirusem RSV, natomiast jeśli chodzi o niemowlęta, choruje 3–12 dzieci  na 100. Prawie wszystkie maluchy do 2–3 r.ż. przechodzą chorobę przynajmniej raz, a ok. 15% z nich choruje nawet kilkakrotnie.

Objawy takiej infekcji u wcześniaków, noworodków i niemowląt często nie są charakterystyczne, występuje m.in.: brak apetytu, niechęć do ssania, brak przyrostu masy ciała, ospałość, natomiast u dzieci starszych to m.in.: katar, kaszel, czasem gorączka. W trakcie zakażenia wirusem RSV w świetle oskrzelików pojawia się gęsty śluz oraz złuszczony nabłonek utrudniający prawidłowe oddychanie, stąd obserwowane u chorych dzieci spadki saturacji (niedotlenienie krwi). W zależności od stopnia zaawansowania objawów podejmowana jest decyzja o konieczności leczenia dziecka w warunkach ambulatoryjnych lub szpitalnych. Zakażenie wirusem RSV jest nieprzewidywalne, czasem objawy u pacjenta mogą być łagodne, po pogorszenie stanu i hospitalizację dziecka na oddziale intensywnej terapii włącznie. Ze względu na zakażenie wirusowe głównym leczeniem są inhalacje oraz leczenie objawowe, tj.: oczyszczanie nosa z wydzieliny, odpowiednie nawodnienie organizmu, nawilżanie powietrza, fizykoterapia (drenaż ułożeniowy, oklepywanie) oraz leczenie przeciwgorączkowe. Pomimo że większość dorosłych miało kontakt z wirusem, przypadki zachorowań są rzadkie, a objawy mniej nasilone.

Grypa

Inną częstą przyczyną infekcji, która może dotykać zarówno dorosłych, jak i dzieci, jest zakażenie wirusem grypy. Jest to bardzo częsta infekcja występująca na całym świecie. Zachorowanie na grypę charakteryzuje się nagłym początkiem, najczęściej pojawia się uogólnione złe samopoczucie, bóle kostno-mięśniowe, wysoka temperatura oraz dreszcze. Ponadto zachorowaniu często towarzyszą objawy ze strony układu oddechowego: katar, ból gardła oraz kaszel. Źródłem zakażenia wirusem grypy jest droga kropelkowa, kontakt z chorym człowiekiem lub zdrowym (bezobjawowym) nosicielem. Przebieg zakażenia wirusem zależy m.in.: od wieku pacjenta, chorób współistniejących oraz odmiany wirusa.

Do najczęstszych powikłań zakażenia wirusem grypy należą: zapalenie płuc i oskrzeli, zapalenie ucha środkowego, zapalenie mięśnia sercowego, zapalenie mięśni (najczęściej występuje u dzieci), zapalenie nerek, zapalenie mózgu i opon mózgowo-rdzeniowych. Należy podkreślić, że skutecznym sposobem ochrony oraz zapobieganiem powikłaniom grypy jest szczepienie. W związku z przesłankami epidemiologicznymi należy corocznie zaszczepić przeciwko grypie wszystkie dzieci, które ukończyły 6. miesiąc życia, do ukończenia 18. roku życia. Najlepiej zaszczepić się przed sezonem epidemicznym. Skład szczepionki co roku zatwierdza Światowa Organizacja Zdrowia.

Jak zapobiec infekcjom?

Aby zapobiegać infekcji dróg oddechowych u dorosłych, jak i u dzieci, zawsze należy pamiętać o przestrzeganiu zasad higieny: zasłanianie ust podczas kichania, kaszlu, używanie chusteczek jednorazowych i wyrzucanie zużytych chusteczek do kosza. Ponadto należy często i dokładne myć ręce, unikać ekspozycji na tytoń, zatłoczonych miejsc oraz izolować osoby chore. Nie należy zapominać o codziennej aktywności na świeżym powietrzu, zalecane są spacery, wietrzenie pomieszczeń, w których przebywamy, oraz zdrowa dieta, początkowo pokarm mamy, następnie zgodnie z Piramidą Zdrowego Żywienia.

Lekarz Bogumiła Górczewska

Fotografia Chroma Stock