Czym jest skala APGAR?
Do oceny czynności życiowych noworodka tuż po porodzie służy skala Apgar. To 10-stopniowa miara stanu zdrowia dziecka, na którą składa się 5 podlegających analizie czynności w 1, 3, 5 i 10 minucie jego życia: oddech, czynność serca, zabarwienie powłok skórnych, reakcja na bodziec i napięcie mięśniowe.
O stanie dobrym u noworodka mówimy, jeśli dziecko otrzyma 8-10 punktów. Jeśli uzyska 4-7, jest w stanie średnim. Natomiast ocena 0-3 punktów wskazuje na stan ciężki i wymaga natychmiastowej pomocy medycznej.
Po każdorazowym badaniu, punkty się sumuje. Należy pamiętać, że interpretacja stanu noworodka na podstawie skali Apgar to ocena subiektywna. Badanie jest powtarzane w 3, 5 i 10 minucie życia po pierwszej ocenie, gdyż parametry te mogą ulec poprawie. Słabszy wynik o niczym nie przesądza, jeśli kolejne są coraz wyższe.
Test ten nie może być stosowany do prognozy rozwoju fizycznego czy psychicznego dziecka. Rodzice nie powinni się niepokoić, jeśli ich pociecha została oceniona na 9-10 punktów w skali Apgar. To zazwyczaj świadczy o zmęczeniu dziecka porodem i nie zagraża jego bezpieczeństwu ani właściwemu rozwojowi.
CO PODLEGA OCENIE?
Skóra
Różowe zabarwienie skóry na całym ciele świadczy o dobrym dotlenieniu i pozwala przyznać 2 punkty w skali Apgar. Jeśli dłonie i stopy dziecka mają sine zabarwienie, noworodek otrzyma 1 punkt, jeśli zaś całe ciało jest sine lub blade, dostanie 0 punktów. Zabarwienie skóry idzie w parze z pulsem i oddechem dziecka. Jeśli otrzymało za zabarwienie skóry 2 punkty, zazwyczaj parametry: czynności serca i oddechu są podobnie ocenione.
Oddech
Pierwszym parametrem, który ocenia położna tuż po porodzie, jest oddech noworodka. Jego oceny dokonuje się po tym, jak dziecko płacze. Jeśli głośno krzyczy, otrzyma 2 punkty. W przypadku, kiedy płacz jest cichy, przerywany, oddech nieregularny i płytki, dziecko otrzyma 1 punkt. W przypadku braku oddechu ocena wynosi 0 punktów.
Napięcie mięśniowe
Zdrowy noworodek bezpośrednio po urodzeniu ma dobrze napięte mięśnie, a kończyny zgięte w stawach. Takie napięcie położna ocenia na 2 punkty. Jeśli kończyny są lekko zgięte, a napięcie mięśniowe słabe, dziecko dostanie 1 punkt, zaś w przypadku, gdy kończyny są proste, wiotkie i ledwie się poruszają – 0.
Serce
Niemal jednocześnie ocenie podlega czynność serca noworodka. Prawidłowy puls wynosi powyżej 100 uderzeń serca na minutę i za to maluch otrzyma 2 punkty. Jeśli czynność serca spada poniżej 100 uderzeń/minutę, dziecko oceniamy na 1 punkt. Brak czynności serca = 0 punktów i wymaga podjęcia natychmiastowej akcji reanimacyjnej.
Reakcja na bodziec
Określając reakcję na bodziec, położna bierze pod uwagę reakcję dziecka na zadany bodziec bólowy. Jeśli dziecko aktywnie zgłasza protest, wykrzywia buzię i płacze, otrzyma 2 punkty, jeśli tylko się skrzywi – 1, a brak reakcji poskutkuje zerową punktacją.
Tekst: Natasza Dajewska, położna w szkole rodzenia „Położna z Sercem” w Poznaniu
