Droga pokarmu do i z brzuszka maluszka
Przed układem pokarmowym człowieka każdego dnia stoi wiele wyzwań i zadań do wykonania. Droga, którą przebywają posiłki, jest niezwykle kręta i fascynująca – każdy narząd i organ ma swoje odpowiedzialne funkcje do spełnienia. Brzuszek dziecka po urodzeniu wciąż dojrzewa, a procesy polegające na trawieniu i wchłanianiu składników odżywczych nie są jeszcze w pełni sprawne. By lepiej zrozumieć potrzeby delikatnego brzuszka, warto wiedzieć, co się w nim dzieje.
Zadania dla brzuszka
Składniki odżywcze, takie jak białka, tłuszcze i węglowodany, aby mogły być przez organizm wykorzystane, muszą zostać rozłożone na małe cząsteczki, które będą w stanie przeniknąć przez ścianę przewodu pokarmowego. Proces ten nazywany jest trawieniem, a do jego przebiegu niezbędne jest wiele enzymów, wydzielanych z sokami trawiennymi. Dzięki enzymom powstają tzw. końcowe produkty trawienia, które są prostymi substancjami w postaci cukrów prostych, aminokwasów czy kwasów tłuszczowych. Po procesie trawienia następuje proces wchłaniania. W brzuszku związki te mogą zostać wykorzystane przez organizm. Prawidłowe trawienie i wchłanianie to procesy bardzo istotne dla harmonijnego wzrostu i rozwoju organizmu dziecka.
3, 2, 1, start – jama ustna
Wszystko zaczyna się od jamy ustnej – już tam rozpoczyna się proces trawienia. Pokarm jest rozdrabniany (nawet, jeśli maluch nie ma jeszcze zębów!), miesza się ze śliną, w której znajdują się enzymy i formowane są pojedyncze kęsy. Tak, wstępnie przetworzony pokarm, z pomocą języka przesuwa się do gardła i zostaje połknięty.
| To ciekawe!
Człowiek dorosły w pojedynczym przełknięciu przyjmuje około 17 ml płynu, podczas gdy dziecko w wieku 1-3 lata – 4,6 ml. Mimo to jego organizm potrzebuje nawet 8 razy więcej składników pokarmowych w przeliczeniu na kilogram masy ciała niż rodzic, m.in. wapnia, żelaza czy witaminy D. |
Hop do żołądka
Następny etap trawienia zachodzi w żołądku. Pokarm trafia tam przełykiem przez dolny zwieracz przełyku. W pierwszych miesiącach życia mięsień oddzielający przełyk od żołądka – dolny zwieracz przełyku – nie jest jeszcze dojrzały i nie zaciska się odpowiednio mocno, stąd możliwe częste pojawianie się ulewań (cofania się treści pokarmowej). Ulewanie najczęściej zdarza się po jedzeniu, ale może wystąpić także w trakcie karmienia dziecka. Ta dolegliwość najczęściej ustępuje samoistnie około 6. miesiąca życia, ale u niektórych maluchów może utrzymywać się do 1. roku. Ulewanie jest powszechne wśród niemowląt i na ogół nie oznacza niż poważnego. Jednak gdy dolegliwość wzbudza niepokój u rodziców, warto skonsultować się z pediatrą. Proces trawienia w żołądku zachodzi przy udziale soku żołądkowego. W jego skład wchodzą kwas solny i enzymy trawienne. Dzięki skurczom żołądka znajdujący się w nim pokarm miesza się dokładnie z sokiem żołądkowym. Tak powstała mieszanina opuszcza żołądek poprzez odźwiernik, przedostając się wtedy do jelita cienkiego
| Czy wiesz, że…
…pełną sprawność układ pokarmowy dziecka osiąga dopiero około 5.-7. roku życia? Dlatego tak istotne jest dbanie o odpowiednią dietę maluszka, również po 1. roku życia, pamiętając o specjalnych potrzebach żywieniowych dziecka. |
Jelito w roli głównej
Jelito cienkie to element układu pokarmowego, w którym dochodzi do zasadniczego procesu trawienia. Ta najdłuższa część układu pokarmowego składa się z trzech odcinków: dwunastnicy, jelita czczego i jelita krętego. Wytwarzana w wątrobie żółć i sok trzustkowy docierają do dwunastnicy – tu zachodzi główny proces trawienia pokarmu. Po zakończeniu tego procesu rozpoczyna się wchłanianie związków odżywczych. Wchłaniane to przejście pojedynczych cząsteczek ze światła przewodu pokarmowego do krwi. Dzieje się to poprzez kosmyki jelitowe, które pokrywają całą powierzchnię jelita cienkiego. Resztki pokarmowe, które nie zostaną strawione ani wchłonięte, są przesuwane do jelita grubego.
Koniec drogi posiłków
Końcową częścią układu pokarmowego jest jelito grube zakończone odbytem. Jelito grube dzieli się na jelito ślepe, okrężnicę oraz odbytnicę. Jego głównym zadaniem jest wchłanianie wody i elektrolitów, a także formowanie kału. W odbytnicy, czyli w ostatnim odcinku jelita grubego, kał czeka na wydalenie.
Kluczem do prawidłowego przebiegu procesu trawienia niemowlęcia jest szczególna dbałość o wyjątkowe potrzeby brzuszka, który po narodzinach nadal się rozwija. Najlepszym sposobem żywienia dziecka po narodzinach jest karmienie piersią. Mleko mamy zawiera bowiem nie tylko składniki odżywcze, ale również enzymy trawienne, niezwykle ważne dla prawidłowego kształtowania się organizmu dziecka. Zgodnie z rekomendacją Światowej Organizacji Zdrowia (WHO) najlepsze jest wyłączne karmienie piersią przez 6 pierwszych miesięcy życia, a następnie jego kontynuacja do 2. roku życia lub dłużej, przy jednoczesnym rozszerzaniu diety.
Aby dowiedzieć się więcej o zdrowiu i rozwoju brzuszka, dołącz do Akademii Zdrowego Brzuszka na www.bebiklub.pl!
Ważne informacje: Karmienie piersią jest najwłaściwszym i najtańszym sposobem żywienia niemowląt oraz jest rekomendowane dla małych dzieci wraz z urozmaiconą dietą. Mleko matki zawiera składniki odżywcze niezbędne do prawidłowego rozwoju dziecka oraz chroni je przed chorobami i infekcjami. Karmienie piersią daje najlepsze efekty, gdy matka prawidłowo odżywia się w ciąży i w czasie laktacji oraz gdy nie ma miejsca nieuzasadnione dokarmianie dziecka. Przed podjęciem decyzji o zmianie sposobu karmienia matka powinna zasięgnąć porady lekarza.
Źródło zdjęcia: Chroma Stock
