Od mleczaków, po zęby stałe czyli dorastanie pod okiem stomatologa
Jak dbać o zdrowie jamy ustnej najmłodszych Polaków? W dzisiejszych czasach, gdy coraz więcej uwagi poświęcamy zdrowiu i prawidłowemu rozwojowi naszych dzieci, niezmiernie istotne jest również zadbanie o zdrowie jamy ustnej. Niestety, dane alarmują – 6 na 10 dzieci w Polsce wymaga poprawy higieny jamy ustnej, a u 61 proc. diagnozujemy aktywną chorobą próchnicową, jak wynika z badania przeprowadzonego w ramach wspólnej akcji Polskiego Towarzystwa Stomatologicznego, enel-med stomatologia i Septodont „Rozdajemy uśmiechy na zdrowie!”. Dlatego edukacja w tym zakresie oraz podejmowanie odpowiednich działań stają się dziś niezwykle ważne.
Po pierwsze, właściwa higiena jamy ustnej. To ona jest kluczowa dla zdrowia zębów i dziąseł dziecka. Począwszy od pierwszych zębów mlecznych rodzice powinni dbać o ich czystość oraz pielęgnację. Po wyrznięciu pierwszego zęba, ważne jest codzienne szczotkowanie i stosowanie pasty o stężeniu 1000 ppm fluoru w ilości odpowiadającej ziarnu ryżu. Po ukończeniu 3. roku życia należy zwiększyć ilość pasty do „ziarna groszku”, pamiętając, że ciągle to rodzice powinni szczotkować zęby dziecku, a także zachęcać do płukania ust wodą po spożyciu pokarmów lub napojów zawierających cukier.
Wyniki badania zrealizowanego podczas ogólnopolskiej akcji „Rozdajemy Uśmiechy na Zdrowie” pokazują, że większość dzieci (71 proc.) myje zęby zgodnie z zaleceniami – dwa razy dziennie. Jednakże, nieodpowiednia dieta może zniweczyć te starania. Aż 90 proc. dzieci przyznaje się do spożywania słodyczy, a 77 proc. do picia napojów słodzonych i gazowanych. To istotne dane, które warto wziąć pod uwagę, kształtując nawyki żywieniowe najmłodszych.
Rola stomatologów i działań profilaktycznych
Przeprowadzane akcje edukacyjne i badania ukazują, jak istotna jest rola stomatologów w profilaktyce i leczeniu chorób jamy ustnej u dzieci. Przeglądy stomatologiczne są kluczowe – 9 proc. dzieci wymaga leczenia w trybie pilnym, a 20 proc. ma bardzo wysoki wskaźnik próchnicy, co wymaga interwencji zachowawczej. 61 proc. dzieci posiada aktywną próchnicę, a 42 proc. dostaje zalecenie lakowania zębów. Ważne jest, aby rodzice nie zwlekali z wizytą u stomatologa, nawet jeśli nie ma widocznych problemów. Profilaktyka jest kluczem do zdrowia jamy ustnej dzieci.
Od mleczaków, po zęby stałe
Dziecko powinno odbyć pierwszą wizytę stomatologiczną pomiędzy 6. a 12. miesiącem życia, gdy wyrzynają się pierwsze zęby mleczne. Jest to istotny krok w dbaniu o zdrowie jamy ustnej dziecka, ponieważ pozwala na wczesne wykrycie ewentualnych problemów oraz budowanie pozytywnych nawyków związanych z higieną jamy ustnej.
Warto podkreślić, że wizyta u dentysty powinna mieć charakter edukacyjny dla dorastającego dziecka. Wiele gabinetów stomatologicznych wyposażonych jest w specjalne modele zębowe, które pozwalają lekarzom na pokazanie dzieciom, jak przebiega badanie jamy ustnej. To doskonała metoda na zmniejszenie stresu i obaw związanych z wizytą u dentysty oraz nauczenie najmłodszych pacjentów właściwej pielęgnacji zębów, a także jamy ustnej. Dzięki temu dzieci mogą poczuć się pewniej podczas wizyty i lepiej zrozumieć, dlaczego dbanie o zęby jest tak ważne dla ich zdrowia.
Niedostateczna opieka stomatologiczna we wczesnym dzieciństwie może mieć poważne konsekwencje. Opóźnione leczenie ubytków próchnicowych, gdzie często jedynym sposobem leczenia jest ekstrakcja, może mieć poważne konsekwencje w przyszłości. Wśród nich wymieniamy powstawanie wad zgryzu, stwarzanie problemów z prawidłową artykulacją czy nawet odgryzaniem pokarmów. Warto podkreślić też aspekt psychologiczny.
U najmłodszych dyskomfort w jamie ustnej dotkniętej próchnicą uniemożliwia koncentrację nawet na prostych zajęciach. Dzieci odmawiają szczotkowania zębów, spożywania twardych pokarmów, a każda kolejna wizyta u dentysty wywołuje strach i bunt.
Zdrowe uśmiechy najmłodszych Polaków
Stan zdrowia jamy ustnej dzieci w Polsce jest zatrważający, jednakże istnieją działania, które mogą ten stan poprawić. Wdrażanie edukacyjnych programów, regularne przeglądy stomatologiczne oraz kształtowanie prawidłowych nawyków żywieniowych to kluczowe elementy dbania o zdrowie najmłodszych. Dobrym rozpoczęciem przygody dziecka ze stomatologią może być udział w różnego rodzaju akcjach społecznych, podczas których są dokonywane przeglądy dentystyczne dzieci. W ramach akcji Polskiego Towarzystwa Stomatologicznego najmłodsi mają szansę na bezpłatne przeglądy w całej Polsce, w prestiżowych placówkach stomatologicznych. Najtrudniejsze przypadki kwalifikują się do darmowego leczenia. Pierwsza edycja przyciągnęła ponad 1 200 dzieci z całej Polski, a więcej niż 100 przeszło kompleksowe leczenie. Razem 1 080 zębów zostało wyleczonych z próchnicy, co dało średni koszt 1 851 zł na jednego uczestnika.
Czym skorupka za młodu…
Zaniedbania w dzieciństwie mają swoje wyniki w życiu dorosłym. Niemal co drugi Polak nie jest zadowolony ze stanu swojego uzębienia, a im jest starszy, tym częściej dotyka go ten problem. W konsekwencji rzadziej się uśmiechamy – tak odpowiada aż 42 proc. zapytanych o tę kwestię respondentów. Najbardziej zawstydzeni stanem swoich zębów wydają się być najmłodsi ankietowani – z tego powodu aż 7 na 10 osób w wieku 18-24 lata nie uśmiecha się. W szczególności Polakom przeszkadzają braki w uzębieniu, nieładny odcień szkliwa oraz wada zgryzu. Nie jest zaskoczeniem, że problemy stomatologiczne przetrwają w życiu dorosłych, jeśli nie zostaną podjęte odpowiednie działania profilaktyczne i edukacyjne. Wzmacnianie świadomości społecznej na temat znaczenia regularnych wizyt u stomatologa, prawidłowej higieny jamy ustnej oraz zdrowego stylu życia może znacząco przyczynić się do poprawy stanu zdrowia stomatologicznego Polaków.
Anna Wrycza-Socha, lek. dentysta w centrum stomatologii enel-med
zdjęcia: freepik
