Tych produktów należy unikać w diecie najmłodszych
Sposób żywienia w okresie wczesnego dzieciństwa może w dużej mierze wpłynąć na rozwój dziecka i stan jego zdrowia w przyszłości. Odpowiedzialność za właściwie skomponowaną dietę malucha i wykształcenie u niego prawidłowych nawyków żywieniowych spoczywa na rodzicach. Właśnie dlatego już od pierwszych lat życia warto zadbać o to, aby codzienne menu najmłodszych obejmowało zbilansowane posiłki, które dostarczą im wszystkich niezbędnych składników pokarmowych w odpowiednich ilościach. Tymczasem maluchy chętnie sięgają po to, co dla nich nieodpowiednie. Słodkie wafelki, słone przekąski i tłuste frytki – dowiedz się, dlaczego nie powinno być na nie miejsca w prawidłowo skomponowanym menu najmłodszych.
Jak pokazują wyniki badania „Kompleksowa ocena sposobu żywienia dzieci w wieku od 5. do 36. miesiąca życia”, aż 2/3 rodziców w Polsce rozszerza dietę swoich dzieci niezgodnie z zaleceniami ekspertów. Posiłki dosalane otrzymuje 30% niemowląt i aż 83% dzieci po 1. roku życia! Niepokojące jest również nadmierne spożycie cukru, które dotyczy 75% dzieci po 12. miesiącu życia1. Skutkiem niewłaściwego rozszerzania jadłospisu najmłodszych jest nieprawidłowa masa ciała, a także niedobór niektórych ważnych dla prawidłowego rozwoju składników odżywczych. Tymczasem sposób, w jaki rodzice komponują jadłospis dziecka w pierwszych latach jego życia, ma ogromny wpływ na stan zdrowia malucha w przyszłości – nieodpowiednia dieta może bowiem prowadzić do wykształcenia nieprawidłowych preferencji żywieniowych czy nawet rozwoju chorób dietozależnych.
Wsparcie w budowaniu właściwych nawyków żywieniowych
Okres 1000 pierwszych dni życia, liczony od poczęcia przez pierwsze lata, to czas, w którym organizm dziecka rozwija się bardzo intensywnie. Potrzebuje sposobu żywienia dostosowanego do jego szczególnych potrzeb. W pierwszym półroczu jedynym i wystarczającym pokarmem dla niemowlęcia jest mleko mamy, które pokrywa zapotrzebowanie na wszelkie niezbędne składniki pokarmowe (z wyjątkiem witaminy D i K, które należy suplementować2,3). Roczne lub dwuletnie dziecko wciąż ma specjalne potrzeby żywieniowe, dlatego jego jadłospis powinien różnić się od jadłospisu rodziców czy starszego rodzeństwa. Podczas wprowadzania pokarmów uzupełniających mleko mamy (lub mleko modyfikowane, jeśli karmienie piersią nie jest możliwe) nadal stanowi ważny element codziennego menu. Aby rodzice byli pewni, że dieta malucha jest dostosowana do jego aktualnych potrzeb żywieniowych, mogą korzystać z przygotowanego specjalnie z myślą o najmłodszych kalendarza żywienia dziecka w 1000 pierwszych dni (0–36. miesiąca życia). To proste i czytelne narzędzie, które wspiera rodziców w rozszerzaniu diety ich pociech.
Dlaczego sposób żywienia w 1000 pierwszych dni życia jest tak istotny?
W pierwszych latach życia dziecko bardzo intensywnie się rozwija i rośnie dlatego niezwykle istotne jest, by od samego początku rodzice zwracali uwagę na właściwy sposób żywienia swoich maluchów. Nadmierna ilość cukru w diecie najmłodszych może powodować niewłaściwy przyrost masy ciała, zaburzenia łaknienia, a także prowadzić do rozwoju próchnicy4 i cukrzycy. W trosce o prawidłowy rozwój nie należy podawać dzieciom słodyczy, słodzonych napojów czy produktów dosładzanych sacharozą lub syropami. Podstawą nawodnienia zgodnie z zaleceniami ekspertów zawsze powinna być woda, a naturalne soki powinny być jedynie elementem urozmaicającym dietę5. Bardzo ważne jest również unikanie nadmiernych ilości soli, np. w postaci słonych przekąsek czy gotowych wyrobów garmażeryjnych, które rozwijają preferencję słonego smaku, a w efekcie – nadmiernego dosalania potraw. Zbyt wysokie spożycie soli w okresie wczesnego dzieciństwa może skutkować rozwojem wielu chorób w przyszłości, w tym nadciśnienia6. Przyprawiając posiłki dla dziecka, sól najlepiej zastąpić ziołami. Nawet jeśli posiłek dla niemowlęcia wydaje się rodzicom mdły, nie ma potrzeby dosalania go, bowiem dziecko zupełnie inaczej odbiera smaki niż my, dorośli. Właśnie dlatego na etapie rozszerzania diety powinno poznać naturalny smak warzyw czy owoców, bez żadnych ulepszaczy.
Prawidłowe żywienie dziecka powinno uwzględniać także odpowiednią ilość tłuszczu – najlepiej, by posiłki podawane najmłodszym były gotowane na parze, duszone lub pieczone. Ciężkostrawne sosy i posiłki smażone w głębokim oleju z dodatkiem panierki to krok w kierunku rozwoju otyłości czy chorób sercowo-naczyniowych. Wyniki badań udowadniają, że dzieci o preferencjach do smaku słodkiego i tłustego charakteryzują się większą masą ciała7.
Wsparcie w żywieniu najmłodszych
Z myślą o szczególnych potrzebach żywieniowych niemowląt i małych dzieci powstała odrębna grupa produktów, dedykowana właśnie nim. Żywność przeznaczona dla najmłodszych, z oznaczeniem wieku na opakowaniu, to produkty, które uwzględniają szczególne wymagania intensywnie rozwijającego się organizmu dziecka. Zostały skomponowane tak, by dostarczały odpowiednie ilości węglowodanów, białka, tłuszczu, witamin i składników mineralnych we właściwych proporcjach. Takie produkty muszą również spełniać bardzo surowe normy jakości, o wiele bardziej restrykcyjne w porównaniu z żywnością ogólnodostępną, którą spożywają dorośli i starsze dzieci.
Fotografia: Chroma Stock
1 Raport z badania „Kompleksowa ocena sposobu żywienia dzieci w wieku od 5. do 36. miesiąca życia – badanie ogólnopolskie 2016 rok”, Instytut Matki i Dziecka, 2017. Badanie zostało zainicjowane przez Fundację NUTRICIA.
2 Jarosz M., Normy Żywienia dla populacji Polski, Instytut Żywności i Żywienia, 2017.
3 Borszewska-Kornacka MK, Czech-Kowalska J, Czerwionka-Szaflarska M, Dobrzańska A, Helwich E, Jackowska T, Jankowska-Zduńczyk A, Peregud-Pogorzelski J, Socha P, Walkowiak J. Zalecenia dotyczące profilaktyki krwawienia z niedoboru witaminy K. Stand Med Pediatr 2016;13:26-37.
4 Turska-Szybka A., Grudziąż-Sękowska J. i Olczak-Kowalczyk D., Czynniki ryzyka próchnicy wczesnego dzieciństwa i indywidualna ocena poziomu ryzyka na podstawie CAMBRA. Nowa Stomatologia, 3, 119-127, 2011.
5 Jarosz M. et al. Normy żywienia dla populacji Polski. Instytut Żywności i Żywienia, 2017.
6 Szajewska H. i wsp., Zasady żywienia zdrowych niemowląt. Zalecenia PTGHiŻD. Pediatria, 2014, 11.3 321-338.
7 Sobek G., Wpływ preferencji smakowych na ryzyko nadwagi i otyłości u dzieci i młodzieży, 2018.
