Szósty miesiąc ciąży, czyli koniec drugiego trymestru

Szósty miesiąc ciąży – finał drugiego trymestru ciąży. To okres między 23 a 27 tygodniem czasu trwania ciąży bądź miedzy skończonym 21 a 25 tygodniem życia wewnątrzłonowego Waszego dziecka. Wciąż miejmy na uwadze to, że tygodnie ciąży liczy się od pierwszego dnia ostatniej miesiączki, a nie od dnia zapłodnienia. Miesiąc ten mija pod tematyką testu obciążenia glukozą, wyboru szkoły rodzenia, radzeniem sobie z częstszym uczuciem zmęczenia i ciężkości oraz kształtowaniem się płuc u dziecka. Jakie zmiany zachodzą pod koniec drugiego trymestru u mamy i maluszka, opowiada Monika Wójcik, położna i ambasadorka kampanii „Położna na medal”.

Rozwój Twojego dziecka w 6 miesiącu ciąży

Dziecko porusza się bardziej intensywnie, a jego ciało staje się bardziej proporcjonalne, znacznie wzrasta masa ciała. Skóra Waszego dziecka jest pomarszczona, częściowo przezroczysta, koloru różowego lub nawet czerwonego (w naczyniach krwionośnych pojawia się krew, która może nadawać takie zabarwienie). Od około 22-24 tygodnia otwierają się jego oczy. Potrafi mrugać powiekami i wodzić wzrokiem; dużo swobodniej porusza się w płynie owodniowym. W jego płucach zachodzą bardzo istotne zmiany, a mianowicie w pneumocytach zaczyna wydzielać się substancja zwana surfaktantem, która odgrywa ogromną rolę w pracy płuc i wymiany gazowej. To właśnie dzięki niej pęcherzyki nie zapadają się, ani nie zlepiają i w razie porodu przedwczesnego płuca będą przygotowane do oddychania. Męski hormon testosteron hamuje produkcję surfaktantu, dlatego chłopcy w razie przedwczesnego porodu mają mniejszą szansę przeżycia, niż dziewczynki.

Wytwarzają się komórki odpowiedzialne za świadome myślenie, a dziecko staje się bardziej wrażliwe na dźwięk i ruch. Jego kończyny wydłużają się, struktury kostne gromadzą większe ilości składników mineralnych, pojawiają się paznokcie. W badaniu USG można zmierzyć długość kończyn, a także wykluczyć nieprawidłowości w rozwoju kręgosłupa i czaszki dziecka, które teraz rośnie szybko, osiągając pod koniec tego miesiąca ok. 30 cm i masę 600-700 g, a czasami nawet 1 kg.

Bardzo ciekawe jest to, że w szóstym miesiącu ciąży dziecko zaczyna mieć własny rytm dobowy snu i czuwania. Kształtuje się on mniej więcej na wzór twojego rytmu dobowego. Co ciekawe, przetrwa to nawet do czasu po porodzie.

Pod koniec 6. miesiąca ciąży twoje dziecko:

• ma około 38 cm wzrostu, a jego waga przekracza 1000 g

• dzięki mazi płodowej, która pokrywa obficie jego skórę, jest chronione przed zmacerowaniem przez sole mineralne z płynu owodniowego

Jak się czuje przyszła mama?

W tym czasie bardziej intensywnie odczuwasz ruchy dziecka. Niekiedy może ono rozpychać się i kopać nawet cały dzień. Z dolegliwości typowych dla tego okresu ciąży może wystąpić świąd skóry brzucha, która cały czas rozciąga się i staje się coraz bardziej napięta. Zmienia się także wygląd Twojej skóry: często pojawiają się przebarwienia na twarzy lub bardziej widoczne stają się piegi, przyciemnieniu ulega linia biegnąca od pępka do spojenia łonowego tzw. kresa ciemna. Mogą pojawić się krwawienia z dziąseł powodowane ich rozpulchnieniem i obrzękiem. Jest to skutek działania hormonów ciążowych. Teraz szczególnie powinnaś dbać o higienę jamy ustnej i często odwiedzać stomatologa.

Pojawić się mogą również bóle pleców, szczególnie jeśli utrzymujesz niewłaściwą postawę ciała. W związku z tym korzystne dla Ciebie będzie noszenie butów na niskim obcasie. Jeśli ponadto będziesz stosować ćwiczenia, możesz uniknąć tych dolegliwości. Warto także zasięgnąć opinii fizjoterapeuty. Czasami bardzo niewielka zmiana w naszych nawykach może przynieść bardzo dużą ulgę. Niekorzystne dla Ciebie będzie stanie przez dłuższy czas, a rozciągająca się macica może być przyczyną bolesności i napinania się dolnej części brzucha – tzw. skurcze Braxtona-Hicksa. Przy zbyt częstym napinaniu się brzucha i towarzyszącym mu bólu lub „ciągnieniu” powinnaś skonsultować się z lekarzem.

W tym czasie na skutek właśnie wzrostu macicy i jej ucisku na przewód pokarmowy mogą pojawić się zaparcia. Pomocne wtedy okaże się picie większej niż do tej pory ilości wody lub soków, jedzenie pokarmów zawierających błonnik takich jak owoce (czarne i czerwone porzeczki, maliny, truskawki, gruszki, jabłka, owoce suszone), warzywa (marchew, dynia, buraki, papryka, brokuły), a także ciemne pieczywo. Możesz mieć kłopoty ze zgagą – aby jej zapobiegać jedz mniejsze posiłki, ale częściej. Pamiętaj – nie stosuj żadnych leków bez zgody lekarza!

W szóstym miesiącu ciąży przyszłe mamy często skarżą się na nietrzymanie moczu. Ta denerwująca dolegliwość nęka aż połowę ciężarnych kobiet. Spowodowana jest narastającym uciskiem macicy na pęcherz moczowy i zdarza się najczęściej, kiedy śmiejesz się, kichasz lub kaszlesz. Jeśli nietrzymanie moczu (zwane też wysiłkowym nietrzymaniem moczu) stwarza duże problemy, noś podpaski i rób ćwiczenia na mięśnie Kegla, np. spróbuj sobie wyobrazić że siedzisz na rozsypanych wisienkach, które próbujesz właśnie tymi mięśniami zebrać i jakby zagarnąć do wnętrza siebie.

Mogą dokuczać Ci skurcze łydek (najczęściej w nocy) oraz mrowienie w rękach i nogach. Powiększają się piersi. Rzadziej odczuwasz zmienności nastroju, ale wciąż możesz być roztargniona i mieć problemy z koncentracją. Coraz częściej możesz czuć zmęczenie. Wszak wszędzie nosisz ze sobą ważącego więcej niż pół kilograma człowieka! Pozwól sobie na to zmęczenie i nie wymagaj od siebie zbyt wiele. Odpoczywaj kiedy tylko możesz, a jeśli masz poczucie ciągłego zagonienia, sprawdź, czy przypadkiem nie bierzesz za dużo na swoje barki. Spróbuj zaufać innym i prosić o ich pomoc.

Pomyśl o szkole rodzenia

Jeśli do tej pory się nad tym nie zastanawialiście, warto rozważyć uczestnictwo w „Szkole rodzenia”. Tam dowiecie się nie tylko wielu praktycznych rzeczy – np. jak wygląda poród, jak się do niego przygotować czy jak pielęgnować noworodka, ale także poznacie inne pary będące na podobnym etapie życia. Znajomości z tej szkoły często są podstawą do stworzenia „grupy wsparcia”, która potem – kiedy dziecko się urodzi – może być bardzo pomocna. W dzisiejszych czasach jesteśmy zalewani morzem informacji i dobrych rad, trudno jest nam którejś zaufać, a z drugiej strony często jesteśmy samotni i oddaleni od własnych rodzin – posiadanie takiej grupy znajomych w podobnej sytuacji może okazać się bezcenne.

Badania, które powinnaś wykonać

Obowiązkowym badaniem jest test obciążenia glukozą. Lekarz zaleca go około 25. tygodnia ciąży, by wykluczyć tzw. cukrzycę ciężarnych. Jeśli z badania wyniknie, że ją masz, zostaniesz skierowana przez lekarza prowadzącego ciążę do diabetologa. To on ustali czy wystarczająca będzie odpowiednia dieta, czy konieczne okaże się przyjmowanie insuliny. W trakcie tego badania najpierw zostanie Ci pobrana krew a następnie będziesz poproszona o wypicie rozpuszczonej w wodzie glukozy (w odpowiednim stężeniu – 75 g). Po dwóch godzinach znów zostanie Ci pobrana krew. W tym czasie nie będziesz mogła gdzie chodzić ani jeździć samochodem gdyż możesz poczuć dość intensywne mdłości, dlatego warto żebyś była pod obserwacja osób wykonujących ten test.

Przed tym badaniem nie musisz być na czczo, możesz się też zgłosić do przychodni o dowolnej porze (bez znaczenia jest godzina ostatniego posiłku).

Inne badania, jakie może zlecić ci lekarz:

•    badanie ogólne moczu – nie może być w nim białka, cukru, białych ani czerwonych krwinek,
•    morfologia krwi,

Ponadto lekarz oceni:
•    pH wydzieliny pochwowej. Badanie to pozwala ocenić stan bakteriobiologiczny pochwy i szyjki macicy,
•    wysokość dna macicy,
•    twoje ciśnienie krwi,
•    sprawdzi twoją wagę.

Od momentu, kiedy poczujesz częste ruchy dziecka, powinnaś zacząć je kontrolować. Długie przerwy w aktywności dziecka (ponad trzy godziny) powinnaś zgłaszać lekarzowi.